Mạnh Vãn Chu, 49 tuổi, được trả tự do tại phiên tòa ở thành phố Vancouver của Canada ngày 24/9, vài giờ sau khi các công tố viên Mỹ tại New York công bố một thỏa thuận đình chỉ các cáo buộc gian lận đối với bà.

Giám đốc tài chính Huawei sau đó lên máy bay trở về Thâm Quyến, Trung Quốc, kết thúc gần ba năm bị quản thúc tại gia sau khi bị lực lượng chức năng Canada bắt tại Vancouver theo yêu cầu của giới chức Mỹ ngày 1/12/2018.

Các công tố viên Mỹ ngày 24/9 chấp nhận việc bà Mạnh đồng ý với một số cáo buộc trong vụ án, đổi lại họ đình chỉ các cáo buộc khác có nguy cơ dẫn đến án tù 30 năm cho tới ngày 1/12/2022, sau đó sẽ giảm án nếu giám đốc tài chính Huawei tuân thủ các điều khoản của thỏa thuận.

Giới chức Canada hy vọng việc bà Mạnh được trả tự do có thể khiến Trung Quốc thả hai công dân nước này là Michael Spavor và Michael Kovrig, bị bắt vì tội gián điệp vài ngày sau khi giám đốc tài chính Huawei bị giam.

“Tôi biết ơn chân thành đại sứ quán Trung Quốc tại Canada với sự hỗ trợ thường xuyên của họ”, bà Mạnh nói với các phóng viên sau phiên điều trần ở Vancouver. “Trong ba năm qua, cuộc sống của tôi bị đảo lộn với tư cách một người mẹ, một người vợ và một người điều hành công ty”.

“Tôi tin rằng trong cái rủi luôn có cái may. Đó thực sự là một trải nghiệm vô giá trong cuộc đời tôi. Có câu nói rằng khó khăn càng lớn, mức độ trưởng thành càng cao”, giám đốc tài chính Huawei cho biết.

Trung Quốc cáo buộc Mỹ tấn công chính trị vào một trong những tập đoàn công nghệ hàng đầu ở châu Á, cho rằng Canada vâng lệnh Mỹ khi bắt bà Mạnh, người được mệnh danh là “công chúa Huawei” và có thể trở thành lãnh đạo của hãng trong tương lai.

Sau khi bị bắt năm 2018, bà Mạnh bị quản thúc tại một biệt thự ở Canada và phải đeo vòng theo dõi ở chân trong lúc chống lại lệnh dẫn độ sang Mỹ. Bà Mạnh bị cáo buộc nói dối ngân hàng HSBC và gian lận chuyển tiền, cố gắng che giấu hành vi vi phạm lệnh trừng phạt Iran của Mỹ thông qua Skycom, được cho là chi nhánh của Huawei.

Mỹ cho rằng Huawei chuyển các khoản thanh toán liên kết với Skycom thông qua ngân hàng của nước này, vi phạm lệnh trừng phạt với Iran. Bà Mạnh cũng bị nghi là thành viên hội đồng quản trị của Skycom.

“Khi tham gia thỏa thuận hoãn truy tố, bà Mạnh đã nhận trách nhiệm về vai trò chính của mình trong hành vi thực hiện kế hoạch lừa đảo một tổ chức tài chính toàn cầu”, quyền công tố viên Mỹ Nicole Boeckmann cho biết trong thông cáo.

Trợ lý Giám đốc Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) Alan Kohler cho biết việc bà Mạnh nhận tội là bằng chứng cho thấy “có hình thức lừa dối nhất quán vi phạm luật pháp của Mỹ”.

Các cáo buộc và vụ bắt giám đốc tài chính Mạnh Vãn Chu được cho là nằm trong một chiến dịch lớn hơn nhằm vào Huawei, tập đoàn công nghệ bị Mỹ nghi có quan hệ chặt chẽ với chính phủ và quân đội Trung Quốc.

Các quan chức Mỹ cho biết điện thoại, bộ định tuyến (router) và thiết bị chuyển mạch của Huawei, vốn được sử dụng rộng rãi trên thế giới, cung cấp cho tình báo Trung Quốc cửa hậu để xâm nhập và các hệ thống liên lạc toàn cầu.

Các cơ quan chính phủ Mỹ bị cấm mua thiết bị của Huawei, Washington cũng gây áp lực buộc các đồng minh phải làm theo. Trung Quốc cho rằng Mỹ tấn công vào Huawei với lý do chính trị nhằm tổn hạn sức mạnh kinh tế của nước này.

• Canada, Trung Quốc xét xử công dân của nhau cùng lúc
• Canada coi cáo buộc Trump can thiệp vụ Mạnh Vãn Chu ‘vô hiệu’
• Nhà sáng lập Huawei muốn Biden ‘nương tay’
• Canada kêu gọi ngăn Trung Quốc ‘ngoại giao cưỡng ép’

Nguyễn Tiến (Theo AFP)