Trong các cuộc tấn công chớp nhoáng, Taliban đã chiếm được Afghanistan trong chưa đầy 1 tháng, trong khi 300.000 binh lính Afghanistan tan tác theo nhiều hướng. Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani, sau khi chạy tới Tajikistan cuối tuần trước, đã thừa nhận trong một tuyên bố rằng Taliban đã chiến thắng “bằng gươm đao và súng đạn, và hiện giờ phải chịu trách nhiệm cho danh dự, tài sản và sự tự trọng của người dân Afghanistan”.
Các tay súng Taliban. Ảnh: AP
Vậy còn danh dự và tài sản của Mỹ ở Afghanistan? Tất cả đều đã biến mất. Hiện nay, hàng nghìn phiên dịch viên và gia đình của họ đang chờ visa sang Mỹ trong khi các tay súng Taliban diễu hành chiến thắng bằng chính những chiếc xe tăng và xe quân sự được trả bằng tiền của Mỹ.
Trong 20 năm kể từ ngày 11/9/2001, Mỹ đã chi hơn 2.000 tỷ USD vào cuộc chiến ở Afghanistan. Điều đó tức là mỗi ngày, cuộc chiến này đã “ngốn” của Mỹ khoảng 300 triệu USD trong 2 thập kỷ qua, hoặc tương đương với 50.000 USD/người cho 40 triệu dân Afghanistan. Nói cách khác, Mỹ đã chi khoản tiền để ngăn chặn Taliban nhiều hơn giá trị tài sản ròng của Jeff Bezos, Elon Musk, Bill Gates và 30 tỷ phú giàu nhất nước Mỹ cộng lại.
Khoản ngân sách khổng lồ này cũng bao gồm 800 tỷ USD cho các chi phí chiến tranh trực tiếp và 85 tỷ USD để huấn luyện quân đội Afghanistan. Dự án Chi phí Chiến tranh của Đại học Brown ước tính, tổng số tiền Mỹ chi cho cuộc chiến ở Afghanistan trong 2 thập kỷ qua là 2.260 tỷ USD.
Không chỉ vậy, khoảng 2.500 binh lính Mỹ đã thiệt mạng ở Afghanistan và gần 4.000 công dân Mỹ bị giết hại. Cho tới nay, chi phí chữa trị cho 20.000 người Mỹ bị thương trong chiến tranh ở Afghanistan là 300 tỷ USD.
Mỹ đã chi cho cuộc chiến ở Afghanistan bằng các khoản tiền vay nợ. Các nhà nghiên cứu Đại học Brown ước tính, khoản thanh toán lãi suất ước tính cho khoản tiền 2.260 tỷ USD này là hơn 500 tỷ USD và vào năm 2050, chi phí lãi suất ước tính có thể lên tới 6.500 tỷ USD. Điều đó tức là mỗi người dân Mỹ sẽ phải gánh 20.000 USD/ngày.
Những video được ghi lại từ sân bay Kabul cho thấy, 6.000 binh lính Mỹ được cử tới đây đã không thể thiết lập một khu vực cất cánh riêng khi người dân Afghanistan cố gắng leo lên những chiếc máy bay này. Một chuyến bay chở tới 640 người, trong khi hơn 10.000 người Mỹ cho biết họ vẫn đang chờ sơ tán và hàng nghìn người đang ở các khu vực trú ẩn. Một số người dân Afghanistan tuyệt vọng muốn chạy trốn khỏi Taliban đến mức họ đã bám vào máy bay của Mỹ và ngã chết khi nó bắt đầu cất cánh.
Hầu như có rất ít hy vọng cho những người phụ nữ và trẻ em gái ở Afghanistan dưới thời Taliban, những người từng có một khoảng thời gian tự do hơn trước đó nhưng nay đang đối mặt với quy định bắt buộc trùm khăn burqa và nguy cơ không được đến trường cũng như đi làm./.
