Trong sách giáo khoa trung học cơ sở của đặc khu này, Châu Nhuận Phát là cái tên được đưa vào cùng với danh tướng thời cổ đại Nhạc Phi và nhà cách mạng Tôn Trung Sơn. Ủy ban Đánh giá Giáo dục Hồng Kông cho biết: “Chưa từng có nghệ sĩ nào được đưa vào sách giáo khoa trước đây. Chúng tôi lo lắng khi nghệ sĩ bị phát hiện có vấn đề về đạo đức, sẽ là một ví dụ xấu. Nhưng tất cả chúng tôi đồng ý rằng Châu Nhuận Phát là một ví dụ điển hình về lối sống giản dị cùng một nhân cách cao đẹp”.

Tài tử 66 tuổi này sinh ra trong một gia đình nghèo trên đảo Nam Nha. Cha anh là một người đánh cá nghiện cờ bạc nên chỉ có người mẹ chèo chống nuôi các con. Từ nhỏ Châu Nhuận Phát đã nuôi gà, làm ruộng, dậy sớm bán rau quả phụ mẹ. Năm 10 tuổi, cậu bé tranh thủ mọi kỳ nghỉ hè để đi làm, kiếm tiền đóng học phí. Đêm trước ngày tốt nghiệp trung học, cha đổ bệnh qua đời. Cậu thiếu niên quyết định bỏ học đi làm nuôi gia đình và trải qua đủ các công việc như đánh giày, bồi bàn, bốc vác, bán hàng…

Một lần tình cờ thấy đài TVB tổ chức một khóa đào tạo nghệ sĩ, không yêu cầu về học vấn, chàng trai lúc này 18 tuổi đăng ký tham gia. Với anh, đây là một cơ hội hiếm có, không phải để trở thành ngôi sao hay nghệ sĩ, mà để có một “công việc ổn định”. Tham gia lớp diễn xuất, Châu Nhuận Phát bị nhận xét là “cứng đầu”, “ngu”, cùng bao lời chế giễu nhưng chàng trai nghèo cố gắng chịu đựng vì anh biết chỉ có một con đường để đi, đó là không lùi bước, từ từ tiến lên.

Bắt đầu từ những năm 1980 tới nay, Châu Nhuận Phát dần đưa tên tuổi mình vượt khỏi Hong Kong, đại lục và vươn tầm thế giới qua hàng loạt tác phẩm để đời như Bến Thượng Hải, Tiếu Ngạo Giang Hồ, Bản sắc anh hùng, Thần bài, Cướp biển vùng Caribbean… Tài năng diễn xuất đưa chàng trai nghèo và cả gia đình “một bước lên mây”, tuy nhiên, họ vẫn lựa chọn cuộc sống giản dị vốn có.

Nam diễn viên nổi tiếng đi dép lê 15 tệ và mặc những chiếc áo phông bình dân cả chục năm. Ra ngoài không cần vệ sĩ, mà đi xe bus, tàu điện như người bình thường. Mỗi sáng Châu Nhuận Phát ăn sáng ngoài chợ, mua rau củ về nhà, cười hào sảng với người bán cá, bán rau.

Nam diễn viên từng tiết lộ chỉ tiêu 800 HKD (khoảng 2,4 triệu đồng) mỗi tháng. Thậm chí, hai năm trước, anh mới từ bỏ chiếc điện thoại Nokia đời đầu đã gắn bó với suốt 17 năm để chuyển sang smartphone.

Đạo diễn nổi tiếng Ngô Vũ Sâm chia sẻ, khi ở đoàn phim “Bản sắc anh hùng”, có một nhân viên chê cơm hộp không ngon nên chỉ ăn vài miếng rồi bỏ. Châu Nhuận Phát thấy vậy liền cầm hộp cơm đó lên, ăn hết và khuyên mọi người không nên lãng phí lương thực.

Người dân xứ Cảng Thơm truyền tai nhau: “Nếu bạn muốn gặp một ngôi sao Hong Kong, bạn có thể đi mua sắm trong một cửa hàng sang trọng, nếu muốn gặp Châu Nhuận Phát, hãy đến tàu điện ngầm, bến xe bus và chợ rau”.

Chỉ cần tra Google với từ khóa “Chow Yun Fat selfie”, sẽ ra vô số những ảnh nam tài tử tự sướng với người hâm mộ. Có lần một người xin chụp ảnh cùng thần tượng nhưng điện thoại lại hết pin, anh không ngại chờ họ vài phút để sạc. Khi phóng viên hỏi sao lại làm như vậy, anh trả lời: “Nhiều người chưa bao giờ gặp tôi trước đây, nhưng đã âm thầm ủng hộ tôi trong suốt 30 năm. Bây giờ họ chỉ muốn gặp tôi trong 3 phút. Tại sao lại không đồng ý?”.

Trong một chuyến leo núi gần đây với bạn bè, Châu Nhuận Phát xuất hiện với mái tóc dài. Ai cũng bất ngờ khi anh nói lý do không cắt tóc thường xuyên, là vì mỗi lần làm việc đó phải tốn vài trăm đôla. Nếu cắt mỗi tháng, sẽ tốn hàng nghìn HKD mỗi năm.

Khi mẹ mất tháng 3/2020, ở tuổi 98, nam diễn viên – vốn nổi tiếng là người con hiếu thảo – chỉ tổ chức một đám tang đơn giản bên gia đình và bạn bè thân. Sau đó, anh đưa tro cốt mẹ về quê nhà trên đảo Nam Nha, để những chiếc lá rụng về cội nguồn.

Với bản thân thì giản dị, tiết kiệm, với người xung quanh Châu Nhuận Phát hào sảng, rộng rãi. Tài tử có sở trường chụp ảnh. Tại một liên hoan phim năm 1997, bức ảnh chụp chùm cà chua vợ mua ngoài chợ về của anh đoạt giải 3, số tiền giải thưởng đã được mang đi làm từ thiện. Bộ ảnh hóa trang cho Củng Lợi khi làm phim “Hoàng Kim Giáp” mà Châu Nhuận Phát chụp đã được đấu giá và thu về 3,18 triệu tệ. Như mọi lần, số tiền cũng tặng cho một quỹ từ thiện…

Cố diễn viên nổi tiếng Ngô Mạnh Đạt từng ôm hận Châu Nhuận Phát tròn 10 năm. Song khi biết sự thật, ông vô cùng hối hận. Cả hai là bạn thân từ thời còn học chung lớp diễn xuất. Sự nghiệp, tiền tài đến với Ngô Mạnh Đạt nhanh nhưng cũng đi nhanh vì đốt tiền vào ăn chơi trác táng. Những năm 1980 ông bị “phong sát”, các đài truyền hình, đạo diễn quay lưng, ngân hàng siết nợ. Lúc đó Ngô Mạnh Đạt đã hỏi vay Châu Nhuận Phát 300.000 HKD. Thật bất ngờ, người bạn thân phũ phàng: “Anh tự mình giải quyết”.

Ngô Mạnh Đạt hận và muốn tự tử. Giữa lúc tuyệt vọng, có một đạo diễn mời ông tham gia bộ phim “Thiên nhược hữu tình”. Tác phẩm giúp Châu Mạnh Đạt thoát khỏi nợ nần, từ đó rút cũng rút được kinh nghiệm xương máu, chăm chỉ làm việc trả hết nợ và đầu tư vào kỹ năng diễn xuất. Cũng nhờ bộ phim này, Ngô Mạnh Đạt giành được giải Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất tại giải thưởng Kim Tượng.

Ngày trao giải, đích thân Châu Nhuận Phát đến chúc mừng. Nam diễn viên “Thiên nhược hữu tình” nói: “Không cần anh giúp đỡ, tôi vẫn không chết đói”. Lúc này đạo diễn mới tiết lộ, kỳ thực Châu Nhuận Phát là người đã nhờ vả ông giúp đỡ. Châu Mạnh Đạt đã ôm người bạn khóc. “Nếu lúc đó tôi cho anh vay tiền thì có lẽ đã hại anh. Bởi anh sẽ không bỏ cờ bạc, sẽ không thực sự đứng lên”, Châu Nhuận Phát nói.

Sau hơn 30 năm hoạt động nghệ thuật, một số phương tiện truyền thông ước tính tài sản của Châu Nhuận Phát là 1,3 tỷ HKD, cũng có báo ước tính 2,3 hay 3,4 tỷ. Nhưng tất cả đều sai, vì vào năm 2017 Châu Nhuận Phát, lúc đó 62 tuổi, và vợ Trần Hội Liên, 58 tuổi, đã quyên góp toàn bộ gia sản làm từ thiện, tổng số tiền là 5,6 tỷ HKD (hơn 722 triệu USD). Người hâm mộ càng thêm khâm phục lối sống giản dị, tiết kiệm đến mức tằn tiện của nam diễn viên “Thần bài”.

Tuy ít còn hoạt động giải trí, nhưng tin tức về Châu Nhuận Phát vẫn thường xuất hiện. Đó là tin một bà mẹ đơn thân cảm ơn Châu Nhuận Phát giúp chị vực dậy việc kinh doanh quán ăn. Diễn viên Lư Hải Bằng chia sẻ mấy tháng nay thường được Châu Nhuận Phát đến nhà chở đi leo núi, massage chân, giúp ông đi lại dễ dàng hơn vì mắc bệnh tiểu đường và tắc nghẽn mạch máu. Đầu tháng này, hai mẹ con ở Thượng Hải đã học theo tấm gương thần tượng, tặng ngôi nhà 1,5 triệu USD cho nhà nước…

“Tiền bạc không phải nguồn cội của hạnh phúc. Tài sản đều không phải của chúng tôi. Khi đến với thế giới, chúng tôi chẳng có gì thì khi đi cũng vậy”, nam diễn viên được triệu người yêu mến, nói.

Bảo Nhiên (Theo Zhuanland, Sohu)