Đồ chay bán náo nhiệt từ chợ truyền thống cho tới chợ mạng

Theo phong tục, tháng 7 là tháng Vu lan báo hiếu nên trong tháng này mọi người thường chuẩn bị những mâm lễ cúng để thờ tổ tiên. Ngày nay xu hướng ăn chay, cúng đồ chay ngày càng nhiều. Bởi vậy, vào những dịp đặc biệt như ngày lễ Vu lan báo hiếu, thị trường thực phẩm chay gia tăng.

Nếu như trước đây, việc tìm mua đồ ăn chay khá khó khăn khi ít cửa hàng bày bán thì giờ đáp ứng thị hiếu, hầu như các quầy tạp hóa, quầy thực phẩm ở chợ dân sinh hay các siêu thị… đều bán đồ chay. Thời điểm này tại các chợ truyền thống, siêu thị, nhiều sản phẩm đồ chay như nem chay, lẩu chay… được bán khá nhiều.

Ngoài ra, các loại gia vị để chế biến đồ chay như phở, dưa món, viên gia vị nấu hủ tiếu, hạt nêm, chao… cũng bán khá chạy. Các tiểu thương chia sẻ, càng đến ngày Rằm, lượng người dân đi mua sắm lễ càng tăng.

Chị Nguyễn Thị Thương – một tiểu thương bán đồ chay cho biết: “Đồ chay được mọi người mua nhiều vào dịp mùng 1, ngày rằm âm lịch hàng tháng, nhưng được mùa nhất vẫn là dịp lễ Vu lan. Thực phẩm chay cũng phong phú đủ món như các món ăn bình thường.

Nếu như trước đây, món ăn chay chỉ đơn giản là các loại món rau củ quả luộc, đậu phụ hay món giả mặn đơn giản là giò lụa… thì nay mọi người có thể làm một mâm cỗ chay đủ các món đầy đặn với nem, giò, chả, thịt, cá, tôm chay… Giá bán thực phẩm chay tùy loại dao động từ vài chục ngàn tới vài trăm nghìn mỗi kg”.

Các mặt hàng chay đa dạng, phong phú với giá cả hợp như: bánh bao chay từ 3.000 – 5.000 đồng/chiếc; nem chay từ 60.000 – 70.000 đồng/kg; gà chay từ 70.000 – 100.000 đồng/con; giò nạc, giò bò, giò nấm từ 60.000 – 90.000 đồng/kg; cá, tôm chay từ 100.000 – 300.000 đồng/kg…; sườn non, bong bóng cá, thịt bò… giá trên dưới 30.000 đồng/100gram. Đồ ăn liền như các loại lẩu, cá mòi sốt cà, cánh gà rang me, thịt kho hột vịt, gà tiềm thuốc bắc, bò kho, canh khổ qua dồn thịt, cơm chiên hải sản… giá trên dưới 70.000 đồng/hộp, khay.

Tìm hiểu tại một số hệ thống siêu thị như Big C, Aeon Mall Hà Đông, siêu thị Hapro, Co.op Mart,… cho thấy, nhiều sản phẩm đồ chay mang thương hiệu Việt được các doanh nghiệp tung ra với giá khá rẻ.

Các đơn vị cũng đồng loạt tổ chức chương trình khuyến mại, giảm giá từ 15 – 20% thực phẩm chay nhằm kích cầu người mua. Giá các thực phẩm chay phù hợp như: há cảo chay 62.000 – 66.000 đồng/kg, gà chay 70.000 – 100.000 đồng/con; giò nạc, giò bò, giò nấm 60.000 – 100.000 đồng/kg; cơm cháy, cơm gạo lứt sấy 30.000 – 70.000 đồng/gói 150 – 200 gram….

Ngoài sản phẩm khô, sản phẩm chay đông lạnh như lẩu Thái, cá bóng kho tiêu, xúc xích tôm, giò chả, há cảo… cũng được đẩy mạnh. Cá, tôm chay 100.000 – 300.000 đồng/kg, cá bạc má, cá sặc, đùi gà sả… giá 30.000 – 60.000 đồng/gói 200 – 300 gram….

Không chỉ tại các chợ dân sinh, hay siêu thị, chợ online cũng náo nhiệt thực phẩm đồ chay. Người tiêu dùng có thể đặt mua các món đã được nấu thành sản phẩm hoặc nguyên liệu để làm món chay… mà không cần phải đến tận nơi. Thị trường online náo nhiệt hơn, có thêm nhiều đặc sản vùng miền giúp người tiêu dùng dễ dàng lựa chọn.

Đồ chay giả mặn tiềm ẩn phụ gia, hóa chất 

Theo Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng, Khoa Khám và Tư vấn dinh dưỡng người lớn, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, nhiều năm nay thực phẩm chay được nhiều người lựa chọn, có người coi đây là xu hướng ăn uống. Vì vậy, thị trường thực phẩm này cũng rất sôi động.

Người tiêu dùng dễ dàng mua với đủ các sản phẩm giả chay như thịt, cá, hải sản, bò… được làm từ các sản phẩm thay thế động vật. Những mặt hàng này có giá thành khá đắt, gồm hàng sản xuất trong nước và nhập khẩu.

Về vấn đề này, bác sĩ Hưng khuyến cáo khi mua thực phẩm chay người tiêu dùng hết sức lưu ý chọn các sản phẩm có đủ nhãn mác, nguồn gốc rõ ràng. Đặc biệt, người tiêu dùng cần tránh các sản phẩm chay nấu sẵn không được quản lý về chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm.

Phó giáo sư Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ thực phẩm, trường Đại học Bách Khoa, Hà Nội, cho biết hiện nay, đa số đồ chay sản xuất tự phát, đóng gói sơ sài, không được thẩm định độ an toàn. Một số loại đồ chay giả mặn có thể sử dụng nhiều chất tạo màu, tạo mùi, chất định hình để giống đồ thật. Tuy nhiên, hàm lượng các chất này như thế nào chưa được quản lý.

Điều đó có thể dẫn tới nguy cơ nhiễm hóa chất độc hại, vi khuẩn gây bệnh phát sinh. Người ăn có thể bị ngộ độc cấp như rối loạn tiêu hóa, đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy. Trường hợp khác, người ăn cũng có thể ngộ độc trường diễn các hóa chất bảo quản, chất phụ gia âm thầm gây ra các bệnh mạn tính.

Theo ông Thịnh, nếu chọn ăn chay, tốt nhất người tiêu dùng nên sử dụng các sản phẩm thông thường làm từ thực vật tươi ngon như rau, đậu, củ, quả, các loại nấm. Hạn chế mua đồ chay nấu sẵn, đồ chay giả mặn.

An Dương (T/h)