Luật làm việc của Đức quy định về thời gian nghỉ ngơi của người lao động rất nghiêm. 

Nghỉ ít nhất 11 giờ/ngày

Không có quốc gia nào trên thế giới lại ưu ái người lao động hơn nước Đức. Luật giờ giấc làm việc và nghỉ ngơi của họ quy định rõ: Thời gian làm việc/ngày của công nhân viên không được quá 8h. Đặc biệt, thời gian nghỉ ngơi sau giờ làm việc chí ít cũng phải đủ 11 giờ. Trong suốt 11 tiếng đồng hồ này, mọi hoạt động liên quan đến công việc đều là… vi phạm pháp luật.

Lần đầu tiên đến Viện Nghiên cứu Nâng cao Freiburg (Freiburg’s Institute for Advanced Studies) của Đức, Kristen Ghodsee (Mỹ) chưa biết về quy định giờ giấc này. Cô ở lại “tăng ca tình nguyện”. Chưa được mấy phút, Ghodsee đã nghe thấy tiếng gõ cửa. Giám đốc viện nghiên cứu bước vào, hỏi cô có chuyện gì không.

Ghodsee lắc đầu, trả lời là không. Vị giám đốc nhìn đồng hồ, hơi cáu kỉnh với Ghodsee sao đã hết giờ mà vẫn chưa chịu đi về. Ghodsee vội vàng giải thích, nhưng còn bị “nạt” lớn tiếng hơn. “Chị đang ở Đức đấy, đi về ngay cho tôi!”.

Với người Đức, đã hết giờ làm là phải nghỉ. Họ gọi giờ nghỉ ngơi sau một ngày lao động là “Feierabend”. Thuật ngữ này mang nghĩa cắt đứt mọi liên hệ với công việc.

Ngoại lệ cũng phải nghỉ 10 tiếng

Vào năm 2003, Liên minh Châu Âu (European Union) đề xuất các nước thuộc EU hãy luật hóa thời gian làm việc và nghỉ ngơi. Lập tức, Đức chớp cơ hội đưa ra và thực thi quy định giờ giấc lao động.

“Người Đức ý thức rõ ràng tầm quan trọng của việc tách biệt công việc và đời sống riêng tư” – David Markworth, nhân viên Viện Luật Lao động và Thương mại Đại học Cologne (University of Cologne’s Institute of Labour and Commercial Law) cho biết. “Chúng tôi hoan nghênh quy định của EU và chỉ chừa một ít ngoại lệ”.

Các ngoại lệ Feierabend là nhân viên bệnh viện, nông dân, người làm việc trong ngành khách sạn, vận tải hoặc truyền thông. Tuy nhiên, họ cũng chỉ rút bớt giờ nghỉ có 1 giờ thôi, vẫn còn 10 tiếng.

Nghỉ nhiều đến phát ngán

Theo quy định, không ai được phép làm gián đoạn Feierabend, bao gồm cả chính bản thân người lao động. Đã nghỉ ngơi là phải buông công việc xuống triệt để. Song kể từ khi điện thoại thông minh xuất hiện, quy định này bỗng trở nên bất tiện.

“Nghỉ ngơi liên tục những 11 tiếng là quá dài” – Claudia Knuth, luật sư thuộc công ty luật Lutz Abel nói. “Không ít người đã kiểm tra email công việc trong khoảng thời gian này chỉ vì… buồn chán”.

Kết quả khảo sát thực tế năm 2019 của hiệp hội kỹ thuật số Bitkom (Đức) cho thấy 96% người tham gia cho rằng Feierabend quá cứng nhắc. Họ muốn có sự thay đổi, linh hoạt thời gian nghỉ ngơi sao cho phù hợp với công việc và cuộc sống của từng người.

Với công nghệ kỹ thuật số ngày nay, người đi làm có thể dễ dàng tiếp cận công việc ngoài văn phòng. Theo một khảo sát năm 2015 ở Đức, hơn 1/4 số nhân viên cho hay: các chủ lao động muốn có thể liên lạc với họ mọi lúc.

Ngăn lạm dụng chính mình

“Quy định giờ nghỉ ngơi đang bị bỏ qua trên quy mô lớn” – Knuth khẳng định. “Cùng lắm thì khi vi phạm, các công ty cũng chỉ bị nhắc nhở, khiển trách”.

“Thực tế thì từ lâu, Feierabend đã bị lách” – Adél Holdampf-Wendel, chuyên gia luật lao động nhấn mạnh thêm. “Một số người muốn có thêm thời gian rảnh rỗi vào buổi chiều để lo các chuyện lặt vặt, ví dụ như chăm con cái, sau đó làm bù giờ vào buổi tối. Một số khác lại muốn bàn bạc lúc khuya với đồng nghiệp, để hôm sau có thể đi làm muộn hơn”.

Tuy nhiên, theo Viện Nghiên cứu Sức khỏe và An toàn Nghề nghiệp (Federal Institute for Occupational Safety and Health – BAUA), Đức, việc nới lỏng quy tắc Feierabend có khả năng dẫn đến lạm dụng người lao động. Theo khảo sát của tổ chức này vào năm 2017, 20% công nhân viên đã nghỉ ngơi ít hơn 11 tiếng/ngày ít nhất là 1 lần/tháng. Họ nghi ngờ 20% này đã bị ép lao động ngoài giờ.

Trên tất cả, Feierabend vì quyền lợi của người lao động. Nó không chỉ bảo vệ họ khỏi bị chủ lao động bóc lột, mà còn giữ họ an toàn trước thói “tham công tiếc việc” của bản thân. Dù chỉ đọc email công việc ngoài giờ để… giết thời gian, thì đọc xong rồi họ cũng bất giác trăn trở. Cũng theo BAUA, có nhiều công nhân viên thường xuyên nghỉ ít hơn 11 tiếng/ngày đã báo cáo bị mất ngủ, kiệt sức, đau lưng…

“Tuân thủ quy định giờ nghỉ ngơi rất cần thiết, nhất là trong thời đại số hóa ngày nay, khi điện thoại thông minh, máy tính xách tay nhan nhản khắp các ngả” – David Markworth, chuyên gia pháp lý kết luận. “Điều quan trọng bây giờ là làm thế nào bảo vệ công nhân viên khỏi nguy cơ bị chủ lao động, và nhất là bị chính mình lạm dụng”.

(Nguồn: Báo Sức khỏe và Đời sống)