Bộ Y tế liên tiếp phát cảnh báo về tình trạng thuốc giả, thuốc kém chất lượng. Việc sử dụng thuốc giả, thuốc kém chất lượng có thể làm bệnh ngày càng trầm trọng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Vấn đề muôn thuở

Cuối tháng 7, Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc tỉnh Thanh Hóa và tỉnh Bình Dương phát hiện mẫu thuốc kháng sinh Cefixime 200, số lô 04200623 và 28201123 không đạt yêu cầu chất lượng. Trên nhãn hai mẫu thuốc này ghi nơi sản xuất là Công ty Cổ phần Dược phẩm Cửu Long.

Tuy nhiên, đại diện doanh nghiệp cho biết, có dấu hiệu khác biệt giữa mẫu thuốc lưu tại đơn vị và mẫu thuốc kiểm nghiệm, cho thấy thuốc được kiểm nghiệm là giả. Tháng 8/2023, công ty này từng phát cảnh báo thuốc Cefixime bị làm giả, khuyến cáo người tiêu dùng cẩn trọng khi mua.

Trước đó, Công an Quận 10 (TPHCM) đã triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh xảy ra trên địa bàn. Quá trình điều tra xác định, đường dây sản xuất, buôn bán tân dược giả do Lữ Phú Thám (sinh năm 1980, trú Phường 15, Quận 10) cầm đầu, hoạt động từ đầu năm 2022 đến nay.

Qua khám xét, lực lượng chức năng thu giữ 39 thùng thuốc chứa 6.022 lọ, chai thuốc giả, không có hóa đơn chứng từ về nguồn gốc xuất xứ. Khám xét tại nơi ở của các đối tượng và kho chứa hàng, lực lượng chức năng thu giữ 109 thùng thuốc chứa hơn 100.000 vỉ, hộp, chai, ống thuốc giả các loại; hơn 35.000 vỏ hộp, tem, nhãn thuốc giả; các máy in date, máy ép nhiệt và các công cụ, dụng cụ dùng để sản xuất thuốc giả.

Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế cho hay, đã nhận được Công văn số 498 đề ngày 9/8/2024 của Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm tỉnh Thừa Thiên Huế báo cáo về việc mẫu sản phẩm có thông tin ghi trên nhãn viên nén bao phim Cefĩxim 200 (cefixim 200 mg); số GĐKLH: VD-28887-18; số lô: 15030723, NSX: 030723, HD: 030725.

Mẫu thuốc trên có các dấu hiệu thuốc giả như hướng dẫn trước đó của Cục Quản lý Dược về thuốc giả Cefixim 200. Khi kiểm tra chất lượng, lô thuốc không đạt yêu cầu chất lượng về chỉ tiêu định tính cefixim theo tiêu chuẩn cơ sở.

Kẽ hở để thuốc giả trà trộn

Chia sẻ về vấn đề này, bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trưởng bộ phận điều trị oxy cao áp, Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga nhận định, tình trạng thuốc giả, kém chất lượng được bán “tràn lan” trên thị trường là “vấn đề muôn thuở”.

Theo chuyên gia này, bất kỳ hàng hóa giả, nhái, kém chất lượng nào cũng đều có thể gây hại, đặc biệt là thuốc. Trong đó, có 4 nhóm hậu quả khi người dân sử dụng phải thuốc giả. Thứ nhất là nguy cơ cao gây kháng thuốc kháng sinh.

Đây là vấn nạn trên toàn cầu, không chỉ ở Việt Nam. Nguy cơ thứ hai là thành phần của thuốc giả có thể không tinh khiết, hoặc có chất không đảm bảo. Từ đó, gây dị ứng hoặc thậm chí là sốc phản vệ, gây độc cho gan, thận của người dùng.

Thứ ba, việc dùng thuốc giả sẽ không mang lại hiệu quả điều trị, tình trạng bệnh không thuyên giảm. Hoặc, có thể khiến diễn biến bệnh nặng hơn, nguy cơ đến tính mạng.

Không chỉ ở phía người bệnh, nếu vấn nạn thuốc giả tiếp tục tràn lan thì các bác sĩ, cơ sở y tế, các nhà sản xuất thuốc cũng có thể bị ảnh hưởng trầm trọng đến uy tín, mất đi niềm tin của người sử dụng.

“Dù vậy, theo tôi, nguy cơ những loại thuốc giả, thuốc kém chất lượng có thể “lọt” được vào các cơ sở y tế, các nhà thuốc lớn là không cao. Bởi, quá trình đấu thầu, kiểm định rất nghiêm ngặt. Ngược lại, vấn nạn này ở các nhà thuốc nhỏ lẻ hiện nay thế nào, theo tôi đây là một câu hỏi lớn, trong bối cảnh đây vẫn là những địa chỉ mua thuốc có mặt ở khắp nơi và khá thân thuộc đối với phần lớn người dân lao động”, bác sĩ Hoàng nhận định.