Mới đây, một trường hợp bệnh nhi 15 tháng tuổi, được đưa vào Bệnh viện Sản Nhi Vĩnh Phúc cấp cứu trong tình trạng co giật, não tổn thương. Gia đình cho biết, sau bữa ăn sáng trẻ bị tiêu chảy nhiều lần trong ngày, cách 30 phút lại đi 1 lần. Lo lắng trẻ bị mất nước, người nhà đã cho con uống oresol để bù nước. Sau khi uống, trẻ đã có những triệu chứng co giật, gia đình mới hoảng loạn đưa trẻ vào viện.

Bác sĩ kiểm tra, phát hiện người nhà đã pha dung dịch oresol cho bé uống quá đậm đặc, không đúng tỷ lệ khuyến cáo. “Một gói oresol được hướng dẫn pha với 200 ml nước nhưng người nhà chỉ pha trong 50 ml nước, là nguyên nhân khiến bé bị sốc, co giật. Ê kíp bác sĩ cấp cứu hồi sức tích cực, tuy nhiên não của trẻ bị tổn thương nghiêm trọng và không thể hồi phục. Gia đình xin đưa bé về, mất tại nhà.

BS. Nguyễn Hữu Thảo – Trưởng khoa Hồi sức tích cực và chống độc, Bệnh viện Sản Nhi Vĩnh Phúc cho hay, đây là một trường hợp điển hình trong việc tự ý điều trị tiêu chảy cho con. Khi trẻ bị tiêu chảy, nhiều bậc cha mẹ thường quá lo lắng mà dẫn đến những quyết định sai lầm trong việc lựa chọn cách điều trị cho con. Tuy nhiên, nhiều người không trang bị đủ kiến thức trong việc dùng thuốc, cách thức sử dụng thuốc… nên đã vô tình mang lại những hậu quả đau lòng. Trong trường hợp này, trẻ đã uống dung dịch oresol được pha quá đậm đặc, không đúng tỉ lệ được khuyến cáo. Tiêu chuẩn của 1 gói oresol là 200ml nhưng người nhà đã pha 1 gói trong 50 ml nước. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến việc trẻ bị sốc, co giật…

Oresol phải được pha đúng liều lượng chỉ định

BS. Nguyễn Hữu Thảo cho hay, trong điều trị tiêu chảy cấp thì bù nước là quan trọng hàng đầu. Trẻ đi số lượng/số lần trong ngày nhiều thì cần bù bằng dung dịch oresol, không nên chỉ uống nước trắng. Ưu tiên hàng đầu là bù bằng oresol nếu tiêu chảy nhiều nước hoặc nhiều lần trong ngày.

Tuy nhiên, để sử dụng oresol an toàn cần thực hiện:

Phải pha oresol đúng theo chỉ định của bác sĩ hoặc hướng dẫn của nhà sản xuất. Phổ biến là loại pa với 1000 ml hoặc 200ml nước đun sôi để nguội. Sau khi pha xong, không được đun sôi dung dịch.

Tuyệt đối, không được pha oresol với lượng nước ít hơn khuyến cáo vì nếu uống vào sẽ gây rối loạn điện giải nghiêm trọng có thể gây co giật, hôn mê thậm trí ngừng tim.

Không pha oresol bằng sữa, nước ngọt, nước trái cây, canh, súp hay bất kỳ loại nước nào khác, không được cho thêm đường để dễ uống. Cần đọc kỹ hướng dẫn trước khi pha và không tự ý chia nhỏ thuốc thành nhiều lần pha.

Nên dùng oresol gói chứ không dùng oresol đóng chai sẵn vì thành phần điện giải và áp lực thẩm thấu có thể không đạt tiêu chuẩn. Oresol pha sẵn rất nguy hiểm với trẻ tiêu chảy nhiều lần vì lượng điện giải không đảm bảo. Việc uống nhiều có thể khiến trẻ bị rối loạn điện giải khi nhập viện.

Với trẻ còn bú mẹ thì nên cho bú nhiều lần lên, trẻ đi ngoài số lượng ít thì có thể tạm thay bằng nước quả dừa, nước trắng.

BS. Nguyễn Hữu Thảo nhấn mạnh, dung dịch oresol đã pha chỉ nên dùng trong 24 giờ và lắc đều trước khi dùng. Do thuốc để lâu sẽ bị mất tác dụng và có thể bị nhiễm khuẩn từ môi trường, nên uống ngay sau khi pha, uống từng ngụm nhỏ, từ từ và không nên uống quá nhanh. Nếu không thể bảo quản trong tủ lạnh, dung dịch oresol chỉ nên được sử dụng trong vòng 1 giờ sau khi pha. Có thể cho trẻ uống tùy theo trẻ muốn cho tới khi ngừng tiêu chảy.

DSCK1. Nguyễn Thị Ngân Thảo – Bệnh viện Trung ương Huế nhấn mạnh: Người dùng nên đọc kỹ hướng dẫn ghi trên bao bì về cách pha, chỉ nên pha đúng bằng lượng nước do nhà sản xuất chỉ định và uống đúng liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Tuyệt đối không pha dung dịch quá đặc, pha quá ít nước. Điều này sẽ tạo môi trường ưu trương với nồng độ natri cao làm trầm trọng hơn tình trạng mất nước nội bào của cơ thể.

Từ đó có thể gây ra các biến chứng thần kinh không hồi phục và rất nguy hiểm với các triệu chứng như: Lơ mơ, co giật, tim đập nhanh hơn bình thường, hoa mắt, chóng mặt, huyết áp tăng ở mức cao, thường xuyên cáu gắt, cơ thể mệt mỏi và cảm giác bồn chồn, sưng bàn chân, rối loạn tri giác, co giật, hôn mê…

Khánh Mai (t/h)