Khoảng 4 giờ sau khi ăn nửa con so biển vào bữa tối, bệnh nhân N.V.H. (50 tuổi, trú tại phường Giếng Đáy, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh) tỉnh dậy xuất hiện tình trạng tê miệng, tê chân tay, đi lại khó khăn, được người nhà đưa vào Bệnh viện Bãi Cháy cấp cứu. Theo chia sẻ, bệnh nhân làm nghề chài lưới trên biển, đã nhiều lần ăn so biển với số lượng lớn hàng chục con cùng 3-4 người, nhưng không gặp vấn đề gì nghiêm trọng.

Qua khai thác thông tin, thăm khám lâm sàng, cận lâm sàng, các bác sĩ xác định tình trạng bệnh nhân bị ngộ độc so biển, nhanh chóng thực hiện các biện pháp xử trí thải độc theo phác đồ. Sau 24h điều trị tích cực, bệnh nhân tỉnh táo, tự thở tốt, còn cảm giác tê tay, yếu chân và đau đầu.

BSCKI. Nguyễn Thế Hưng, Trưởng Khoa Hồi sức tích cực và Chống độc cho biết: Độc tố Tetrodotoxin có trong so biển có độc tính rất mạnh, bền vững với nhiệt, các biện pháp chế biến hiện nay không đảm bảo loại trừ hết nguy cơ gây ngộ độc. Độc tố gây ảnh hưởng chủ yếu trên thần kinh (đặc biệt là liệt), ngoài ra còn ảnh hưởng đến tim mạch và tiêu hóa.

Chỉ với liều độc rất thấp có thể gây rối loạn cảm giác như tê môi, lưỡi, tay, chân, liệt các cơ vận động, cơ hô hấp, giãn đồng tử, nôn, đau bụng, tiêu chảy, có thể gây rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp… khiến bệnh nhân nhanh chóng rơi vào tình trạng suy hô hấp, thiếu oxy não, tổn thương thần kinh và có thể tử vong nhanh chóng nếu không được cấp cứu kịp thời.

Thực tế đã có những trường hợp bệnh nhân tử vong trên đường vận chuyển cấp cứu do ở trên tàu thuyền, ngoài đảo, xa cơ sở y tế.

Theo nghiên cứu y khoa, độc tố tetrodotoxin có trong con so biển, tập trung chủ yếu ở buồng trứng. Đặc biệt vào mùa sinh sản, độc tố này có nồng độ càng cao. Ngoài ra, cá nóc, bạch tuộc vòng xanh, sao biển, một số loài cua, sa giông, một số loài ốc biển… cũng chứa độc tố tetrodotoxin. Chất độc này bền với nhiệt nên quá trình nấu nướng chế biến không loại trừ được độc tố.

Trong những năm qua, Bệnh viện Bãi Cháy đã tiếp nhận cấp cứu và điều trị cho rất nhiều trường hợp ngộ độc Tetrodotoxin có trong so biển, bạch tuộc vòng xanh… do nhầm lẫn hoặc chủ ý ăn các món chế biến từ các loại hải sản này. Mặc dù phía bệnh viện đã nhiều lần cảnh báo cũng như truyền thông liên quan đến các ca ngộ độc những tình trạng người dân nhập viện do ngộ độc con so biển vẫn diễn ra. Do vậy, các bác sĩ khuyến cáo người dân cần thận trọng phân biệt giữa con so và con sam khi sử dụng để chế biến món ăn, tuyệt đối không ăn các món ăn từ con so.

Hiện nay không có thuốc giải độc đặc hiệu nên khi phát hiện người bị ngộ độc do ăn so biển với các triệu chứng nôn mửa, tê môi, miệng, chân, tay, lơ mơ, trạng thái thần kinh li bì, toàn thân biểu hiện mệt mỏi… nên nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để sơ cứu, cấp cứu kịp thời.

Khánh Mai (t/h)