Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia phòng chống AIDS, phòng chống ma tuý, mại dâm tại Công văn số 1477/VPCP-KGVX ngày 9/3/2021 của Văn phòng Chính phủ về phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm và chương trình công tác năm 2021 của Ủy ban Quốc gia phòng chống AIDS, ma tuý, mại dâm, mới đây Bộ Công Thương đã có Công văn số 2850/BCT-HC gửi Sở Công Thương các tỉnh, thành phố và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, sử dụng tiền chất công nghiệp và hóa chất N2O về việc kiểm soát chặt hàng hàng này.

Cụ thể, công văn yêu cầu các Sở Công Thương tập trung tuyên truyền, phổ biến cho các doanh nghiệp có hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, sử dụng tiền chất công nghiệp trên địa bàn các quy định về quản lý tiền chất công nghiệp thuộc Danh mục hóa chất sản xuất, kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực công nghiệp nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, nâng cao kỹ năng quản lý tiền chất công nghiệp, tránh thất thoát vào sản xuất ma túy. Tuyên truyền, phổ biến về mặt trái của hóa chất N2O cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, sử dụng, cất giữ hóa chất N2O.

Trên cơ sở đó, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định liên quan đến quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, sử dụng tiền chất công nghiệp, hóa chất N2O của các doanh nghiệp trên địa bàn, đặc biệt đối với các hộ kinh doanh bán lẻ tiền chất tại các chợ hóa chất. Phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan đấu tranh ngăn chặn việc mua, bán, sử dụng tiền chất công nghiệp, hóa chất N2O trái pháp luật; kịp thời xử lý các hành vi vi phạm pháp luật.

Đối với các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, sử dụng, tồn trữ tiền chất công nghiệp và hóa chất N2O cần tuân thủ các quy định của pháp luật về sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, sử dụng, tồn trữ tiền chất công nghiệp. Đồng thời thực hiện chế độ báo cáo 6 tháng và báo cáo hàng năm theo quy định về tình hình sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, sử dụng, tồn trữ tiền chất công nghiệp.

Ngoài ra, công văn cũng nhấn mạnh, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, sử dụng tiền chất công nghiệp và hóa chất N2O tuyệt đối tuân thủ các quy định về sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế nói chung, hóa chất N2O nói riêng, đặc biệt các quy định về kiểm soát hóa chất hạn chế của Luật Hóa chất, Nghị định số 113/2017/NĐ-CP ngày 9 tháng 10 năm 2017 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất.

Bên cạnh đó, thực hiện chế độ báo cáo theo quy định về tình hình sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, sử dụng, tồn trữ, danh sách mua bán hóa chất N2O.

“Bóng cười” còn gọi là “funky ball”, thực chất là quả bóng bay được bơm khí N2O, chất khí này khiến người hút có cảm giác phấn khích, ảo giác gây cười, có vị ngọt, không màu. Khi bơm vào bóng bay, gọi là bóng cười. N2O được sử dụng để giải trí từ thế kỷ 18, được dùng cho y tế vào đầu thế kỷ 20 với tác dụng gây mê, an thần, giảm đau và được các nha sĩ, bác sĩ sản khoa, bác sĩ thể thao sử dụng trong một số trường hợp.

Bóng cười du nhập vào nước ta từ nhiều năm trước, dù các lực lượng chức năng đã liên tục kiểm tra, quản lý, giám sát chặt chẽ. Tuy nhiên, những hệ lụy do bóng cười vẫn đang là nước mắt sau những “cuộc vui”.

Trên thế giới, khí cười được phép sử dụng trong y tế với một liều lượng nhất định theo chỉ định của bác sĩ. Với nhiều phương pháp gây tê khác, bệnh nhân cần có thời gian nhất định để nghỉ ngơi và hồi sức. Mặc dù khí cười dùng trong y tế khá an toàn và chủ yếu được thực hiện trong các thủ thuật nha khoa, sản khoa, thể dục thể thao, song không phải đối tượng nào cũng có thể dung nạp khí cười.

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên – phụ trách Trung tâm Chống độc, BV Bạch Mai (Hà Nội) cho biết, khí cười N2O là nhóm chất gây nghiện, thuộc nhóm gây ảo giác có xu hướng tăng liều, người dùng có thể bị phụ thuộc, nghiện, tương tự heroin. Đây là lý do nhiều người lúc đầu chỉ sử dụng bóng cười cho vui, cho rằng vô hại vì hết cười lại bình thường. Nhưng xu hướng sẽ tăng liều dần và gây nguy cơ ngộ độc. Trong trường hợp cười do hít bóng cười, việc cười quá mức, liên tục cũng đã có thể gây ngạt do thiếu ôxy. Nếu trên cơ địa có bệnh đường hô hấp thì rất nguy hiểm, có thể bị ngạt, suy hô hấp.

“Việc sử dụng N2O kéo dài hoặc lạm dụng với mục đích giải trí không được kiểm soát có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về thần kinh, tim mạch, ức chế não, thậm chí gây tử vong. Với những người đang lái xe có dùng bóng cười sẽ rất nguy hiểm” bác sĩ Nguyên nhấn mạnh.

Tại nhiều bệnh viện trên cả nước cũng đã ghi nhận nhiều trường hợp bệnh nhân nhập viện liên quan đến việc sử dụng bóng cười như trường hợp một thanh niên 21 tuổi ngộ độc do hít bóng cười sau khoảng 6 tháng hít bóng cười liên tục. Theo lời kể của bệnh nhân, hầu như ngày nào anh này cũng hít hàng chục quả bóng cười vì cảm thấy nó rất… sảng khoái “đã đời”. Không chỉ hít bóng cười, anh này còn mua cả một bình bơm bóng loại 5 kg giá hơn 1 triệu đồng để bơm bóng cười hít tại nhà.

Sau một thời gian bệnh nhân thấy có biểu hiện mất thăng bằng, yếu tay chân và tê bì từ ngón chân lên đến vùng thắt lưng, tê bì 2 bàn tay, đôi lúc có cảm giác tê bì lan đến ngực nên đi khám bệnh. Các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân ngộ độc khí do hít bóng cười.

Theo các chuyên gia, khi hít khí bóng cười cũng sẽ ảnh hưởng đến nhận thức, làm giảm tầm nhìn và thính giác dẫn đến kích thích, hưng cảm thời gian ngắn, sau đó an thần, nặng có thể mất ý thức, loạn nhịp tim, tụt huyết áp… Hít khí cười trong thời gian ngắn với liều lượng lớn có thể khiến người sử dụng bị co giật, run rẩy…

Nếu những người mắc bệnh về tim mạch hay hen suyễn và một số bệnh liên quan tới đường hô hấp mà hít phải N2O lâu sẽ rất nguy hiểm vì nó có thể dẫn tới ngừng thở. Khi người sử dụng khí cười ngừng thở, thở nông hoặc thở quá chậm không kịp đáp ứng nhu cầu oxy của cơ thể thì sẽ mắc phải chứng thiếu oxy – thường do người dùng bóng cười quá buồn ngủ. Đây là một tác dụng phụ hiếm gặp của N2O nhưng đó là sự thật. Tình trạng giảm oxy quá lâu mà không được phát hiện thì sẽ xảy ra tổn thương não và tử vong. Dữ liệu do các nhà khoa học Anh công bố cho biết khí cười đã được xác định là nguyên nhân dẫn đến một số trường hợp tử vong tại nước này.

Bảo Lâm (T/h)