Phải công nhận rằng vẫn có những người bán qua mạng minh bạch nguồn hàng và chất lượng sản phẩm, bán trên mạng và giao tận nơi nên giá thành “mềm” hơn. Họ cũng dùng mạng xã hội để giới thiệu sản phẩm nhưng luôn nhấn mạnh “đây không phải là thuốc và không thay thế thuốc chữa bệnh”. Tuy nhiên bên cạnh những người bán có tâm thì xuất hiện rất nhiều lương y ‘rởm’ quảng cáo sản phẩm không đúng như chất lượng đã công bố gây họa cho không ít người vì nhẹ dạ tin tưởng.

Nhiều người gặp họa vì nghe theo ‘thần y’ trên TikTok, Facebook 

Ghi nhận thực tế, trên các nền tàng như TikTok, Facebook xuất hiện nhiều lương y chia sẻ những bài thuốc, hay những cách trị bách bệnh, từ tiểu đường, dạ dày, xương khớp, cao huyết áp cho đến đột quỵ, ung thư… Không chỉ nhằm mục đích “câu view”, những “thần y” mạo danh này còn là kênh phân phối các sản phẩm thực phẩm chức năng, bài thuốc đông y trôi nổi…

Tuần qua, Bệnh viện trung ương Quân đội 108 phát đi cảnh báo về đoạn clip được lan truyền nhanh chóng trên TikTok và Facebook. Trong đoạn clip này, một người đàn ông lớn tuổi mạo danh có gần 40 năm công tác tại Bệnh viện trung ương Quân đội 108 và trước khi nghỉ hưu đã mắc các bệnh: Tăng huyết áp, tiểu đường, thoái hóa cột sống, rối loạn thần kinh trung ương.

Người này chia sẻ, khi được tiếp cận với cuốn sách “Minh triết trong ăn uống của người phương Đông” và đã thực hành 4 tháng ăn chay, kết quả mọi bệnh đã hết. Ngoài việc chia sẻ về liệu pháp ăn chay chữa lành tự nhiên, clip này còn dẫn dắt người dân mua thực phẩm chức năng.

Tương tự, chỉ cần gõ từ khóa “đột quỵ” sẽ ra hàng trăm, hàng nghìn hướng dẫn về cách phòng và chữa trị từ các “thần y” TikTok. Một trong những hướng dẫn chữa đột quỵ “chết người” được lan truyền trên TikTok H.Y.T.D thời gian gần đây, đó là nếu thấy người bệnh đột quỵ thì nên lấy kim hơ nóng chích vào 10 đầu ngón tay và nặn giọt máu. Từ 2-3 phút, người bệnh sẽ tỉnh lại. Còn với người bệnh có biểu hiện méo miệng thì sử dụng kim đâm vào dái tai, nặn hai giọt máu ra, người bệnh cũng tỉnh lại. Điều đó đã khiến nhiều người làm theo và gánh hậu quả.

Mới đây, làm theo mạng xã hội và theo truyền miệng, khi thấy ông Đ.Đ.Q (60 tuổi, ở Quảng Ninh) xuất hiện nói khó, tê yếu nửa người trái, vợ ông đã áp dụng hướng dẫn được lan truyền trên và dùng vật nhọn chích vào toàn bộ các đầu ngón tay, ngón chân của chồng và nặn máu. Sau khi chích máu 20 phút, người bệnh được đưa đến cấp cứu tại bệnh viện và được chẩn đoán nhồi máu não. Theo các bác sĩ, đây là một trong những sai lầm khi xử trí ban đầu cho người bệnh, thậm chí làm mất đi “thời gian vàng” cứu sống bệnh nhân. Khi chích máu, máu chảy khó cầm đối với người bệnh đột quỵ não có rối loạn đông máu, làm kéo dài thêm thời gian đưa người bệnh đi cấp cứu tại cơ sở y tế.

Bác sĩ Nguyễn Xuân Tú, khoa Cấp cứu (Bệnh viện Tim Hà Nội) đưa ra lưu ý, sai lầm phổ biến của người nhà là cho bệnh nhân đột quỵ nằm yên, xoa dầu, chích máu ngón chân, ngón tay làm tăng nguy cơ nhiễm trùng… Do vậy, người dân khi phát hiện bệnh nhân đột quỵ não cần tuyệt đối không cho người bệnh ăn uống hay sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, không dùng kim chích các đầu ngón tay hay chân của người bệnh. Không nên để người bệnh nằm lâu một chỗ mà cần khẩn trương đưa đi cấp cứu.

Trường hợp khác, một nữ bệnh nhân (40 tuổi, ở Hà Nội) mắc ung thư vú nhưng không tuân thủ việc điều trị theo bác sĩ mà nghe theo hướng dẫn của “thần y” TikTok. Hậu quả là người này phải nhập viện cấp cứu trong tình trạng nghiêm trọng. Tiếp nhận ca bệnh, bác sĩ Ngô Văn Tỵ, khoa Ung bướu (Bệnh viện Đại học Y Hà Nội) cho biết, sau 2 tháng thực hiện theo hướng dẫn không có cơ sở khoa học để triệt tiêu khối u là nhịn ăn, uống lá đu đủ và nước măng tây, khối u vỡ, loét, chảy dịch, người bệnh mới đến bệnh viện.

Cần kiểm tra và xử lý nghiêm các vụ việc vi phạm, có dấu hiệu lừa đảo người dân

Trước tình trạng “loạn thần y” trên mạng xã hội, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) Nguyễn Trọng Khoa cho rằng, người dân tuyệt đối không nên tin theo các hướng dẫn chữa trị không có cơ sở khoa học, những quảng cáo sai sự thật, quảng cáo “vô tội vạ” trên YouTube, TikTok hay Facebook để từ đó khám, mua thuốc, trị bệnh.

Thực tế cho thấy, có nhiều bệnh nhân sau khi xem những lời giới thiệu, chia sẻ trên mạng xã hội đã làm theo và uống thuốc không rõ nguồn gốc dẫn tới biến chứng, tổn thương sức khỏe nghiêm trọng. Việc khám, điều trị bệnh phải được thực hiện tại các bệnh viện bởi bác sĩ có chuyên môn, được đào tạo bài bản.

Theo quy định của Bộ Y tế, các bác sĩ không được phép bán thuốc trên mạng xã hội. Do đó, Phó Chánh Thanh tra Bộ Y tế Nguyễn Văn Nhiên cho rằng, tất cả đối tượng xưng danh là bác sĩ để bán thuốc, bán thực phẩm chức năng trên mạng xã hội đều là giả mạo. Ngành Y tế đã và đang phối hợp với cơ quan chức năng liên quan tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các vụ việc vi phạm, có dấu hiệu lừa đảo người dân.

Các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo người dân, các bác sĩ chính thống chỉ chia sẻ một số kiến thức chung, cơ bản để người bệnh, gia đình bệnh nhân có thể xử trí trong những tình huống cấp cứu hay nhận diện có bệnh để tới cơ sở y tế thăm khám kịp thời. Các bác sĩ không thể kê toa chung cho bệnh nhân. Nguồn thông tin chính thống, đáng tin cậy hiện nay vẫn là các bệnh viện, phòng khám y khoa, hay bác sĩ gia đình. Đặc biệt, các cơ quan chức năng cần có biện pháp chấn chỉnh, mạnh tay dẹp loạn “thần y” trên TikTok cũng như các địa chỉ mạng xã hội khác để bảo vệ người bệnh.

 An Dương (T/h)