“Quan hệ xuyên eo biển đã đạt đến một bước ngoặt lịch sử. Cả hai bên có nhiệm vụ tìm cách cùng tồn tại trong thời gian dài và ngăn chặn gia tăng đối kháng và khác biệt”, lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn phát biểu tại Đài Bắc hôm nay sau lễ nhậm chức nhiệm kỳ hai và cũng là nhiệm kỳ cuối của bà. “Tôi cũng hy vọng lãnh đạo bên kia eo biển sẽ đảm nhận cùng trách nhiệm và hợp tác với chúng tôi để sự phát triển lâu dài của mối quan hệ xuyên eo biển được ổn định”.

Bài Thái Anh Văn tái đắc cử với tỷ lệ ủng hộ kỷ lục 61%, cao nhất kể từ khi bà nhậm chức tháng 5/2016.

“Tôi muốn nhắc lại các cụm từ ‘hòa bình, ngang hàng, dân chủ và đối thoại’. Chúng tôi sẽ không chấp nhận giới chức Bắc Kinh sử dụng ‘một quốc gia, hai chế độ’ để hạ cấp Đài Loan và làm suy yếu tình trạng qua eo biển. Chúng tôi kiên định theo nguyên tắc này”, bà Thái nói thêm.

Lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn phát biểu nhậm chức nhiệm kỳ hai ở Đài Bắc hôm nay. Ảnh: TVBS.

Trung Quốc sử dụng mô hình “Một quốc gia, hai chế độ” để “đảm bảo quyền tự trị cao” cho Hong Kong sau khi thành phố được Anh trao trả năm 1997. Tuy nhiên, tất cả chính đảng ở Đài Loan từ chối công nhận mô hình này.

Từ khi bà Thái đắc cử, quan hệ hai bờ eo biển Đài Loan trở nên căng thẳng. Trong nhiệm kỳ đầu của bà, Trung Quốc thuyết phục 7 đồng minh của Đài Loan cắt đứt quan hệ ngoại giao với hòn đảo và thiết lập quan hệ với Bắc Kinh. Đài Loan hiện được 15 nước công nhận, chủ yếu là các nước nhỏ ở Mỹ Latinh và Thái Bình Dương.

Trong nhiệm kỳ đầu, bà Thái thực hiện cuộc điện đàm chưa từng có tiền lệ với Tổng thống Mỹ Donald Trump tháng 12/2016, khi ông chưa nhậm chức, và đạt thỏa thuận mua chiến đấu cơ Mỹ lần đầu tiên trong ba thập kỷ. Việc ủng hộ biểu tình Hong Kong cũng giúp bà củng cố quan điểm hoài nghi Trung Quốc và tái đắc cử.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm 19/5 ra tuyên bố chúc mừng bà Thái nhậm chức nhiệm kỳ hai, nói rằng Mỹ “từ lâu đã coi Đài Loan là một lực lượng tốt cho thế giới và là một đối tác đáng tin cậy” và hai bên “có tầm nhìn chung cho khu vực, bao gồm luật pháp, minh bạch, thịnh vượng và an ninh cho tất cả mọi người”.

• Mỹ – Trung vờn nhau trước cửa ngõ Đài Loan

• Bắc Kinh kêu gọi 19 quốc đảo ủng hộ ‘Một Trung Quốc’

• Học giả Trung Quốc dọa ‘chiếm Đài Loan’ nếu Trump cắt quan hệ

• Trung Quốc có thể ‘trả giá đắt’ nếu tấn công Đài Loan giữa Covid-19

• Trung Quốc nổi giận vì Pháp bán vũ khí cho Đài Loan

Huyền Lê (Theo Reuters, Bloomberg)

Theo Vnexpress.net