Nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Energies, dựa trên 180 bài viết về tỷ lệ tử vong của người do biến đổi khí hậu, vừa qua đã đưa ra một con số đáng lo ngại. Vào khoảng thế kỷ tới, một tỷ người, thậm chí nhiều hơn, có thể thiệt mạng do thảm họa khí hậu.

Khí CO2 liên tục gia tăng

Cho đến nay, lượng khí thải CO2 liên quan đến nhiên liệu hóa thạch vẫn tiếp tục gia tăng vì lý do kinh tế và địa chính trị, bất chấp những cảnh báo của các tổ chức khí hậu quốc tế và nhà khoa học về tác động việc nóng lên toàn cầu.

Điều này sẽ dẫn đến sự ngộ sát (vô ý làm chết người) bởi nhóm dân cư giàu có trên thế giới, những người kiểm soát các ngành công nghiệp này.

Các nhà khoa học ước tính, biến đổi khí hậu do con người gây ra có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng và có khả năng không thể khắc phục được đối với môi trường, nhân loại và nền kinh tế. 

Bất chấp những cảnh báo và tác động ngày càng rõ ràng hơn, nồng độ CO2 trong khí quyển vẫn tiếp tục tăng trên toàn cầu. Phần lớn lượng khí thải này đến từ ngành công nghiệp dầu khí, được kiểm soát bởi một số công ty quyền lực nhất thế giới. 

Vì lý do kinh tế hoặc chiến lược, phần lớn các hệ thống chính trị chưa thực sự đưa ra chính sách quyết liệt, áp dụng các giải pháp phù hợp, hạn chế sự phụ thuộc của chúng ta vào nhiên liệu hóa thạch.

Khí thải CO2 là một trong những nguyên nhân chính của biến đổi khí hậu toàn cầu (Ảnh: Reuters).

Quy tắc 1.000 tấn

Dự đoán trên dựa trên một số giả định và quy luật, trong đó có “quy luật 1.000 tấn”. Theo đó, mỗi 1.000 tấn carbon mà nhân loại đốt cháy có thể gián tiếp kết án tử cho một người trong tương lai.

Nếu thế giới đạt mức nhiệt cao hơn 2 độ C so với nhiệt độ trung bình toàn cầu thời tiền công nghiệp – điều có khả năng xảy ra trong những thập kỷ tới – thì sẽ có nhiều sinh mạng mất đi. Tình từ thời điểm hiện tại, cứ mỗi 0,1 độ C nóng lên, thế giới có thể hứng chịu khoảng 100 triệu ca tử vong.

Tỷ lệ tử vong của con người do biến đổi khí hậu rất khó tính toán, kể cả trong thời hiện đại. Theo Liên Hợp Quốc, hàng năm, các yếu tố môi trường lấy mạng khoảng 13 triệu người, nhưng chưa rõ bao nhiêu trong số đó do biến đổi khí hậu tác động trực tiếp hoặc gián tiếp. Một số chuyên gia cho rằng nhiệt độ bất thường giết chết khoảng 5 triệu người mỗi năm, nhưng số khác lại đưa ra ước tính thấp hơn.

Một trong những lý do khiến việc tính toán trở nên khó khăn là ảnh hưởng của biến đổi khí hậu rất đa dạng. Mất mùa, hạn hán, lũ lụt, thời tiết khắc nghiệt, cháy rừng và nước biển dâng đều có thể tác động đến cuộc sống con người theo những cách phức tạp.

Trước năm 2022, nhân loại đã đốt khoảng 0,6 nghìn tỷ tấn carbon hóa thạch, khiến nhiệt độ toàn cầu tăng 1,2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Dựa trên tốc độ khai thác và tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch của thế giới hiện nay, mức tăng này có thể tăng lên 2 độ C vào năm 2100. Nếu 5 nghìn tỷ tấn carbon hóa thạch còn lại trong lớp vỏ Trái Đất bị tiêu thụ, nhiệt độ sẽ tăng vọt, tổng cộng tăng 10 độ C.

Về mặt kỹ thuật, quy luật 1.000 tấn không tính đến các vòng lặp phản hồi khí hậu (sự ảnh hưởng của một quá trình khí hậu đến quá trình khác, từ đó tác động ngược trở lại quá trình ban đầu). Điều này có thể khiến trong tương lai, hậu quả môi trường từ khí thải carbon thậm chí còn diễn ra nhanh chóng và tồi tệ hơn. Quy luật 1.000 tấn thực chất cũng không phải một con số cụ thể mà là một phạm vi, nghĩa là khoảng 0,1 – 10 người chết trên 1.000 tấn carbon bị đốt cháy. Điều này đồng nghĩa kịch bản xấu hơn có thể xảy ra.

Kết quả của nghiên cứu mới đưa ra hồi chuông đáng báo động cho toàn nhân loại, nó nêu bật nhu cầu cấp thiết của các quốc gia phải cải cách các chính sách năng lượng hiện tại và bắt đầu hành động vững chắc, cụ thể để ngăn chặn sự nóng lên toàn cầu.

Sự nóng lên toàn cầu không chỉ là vấn đề sống còn của một tỷ người, mà của toàn nhân loại trong tương lai. Do đó, quá trình chuyển đổi năng lượng cần thực hiện và thay đổi nhanh hơn nhiều kể từ bây giờ

Hiện tại, thế giới đã có những tiến bộ vượt bậc trong công nghệ năng lượng xanh, các chính sách cụ thể liên quan đến trình chuyển đổi năng lượng và khử cacbon đang gặp khó khăn trong việc áp dụng hoặc tạo ra những tác động tích cực rõ ràng. 

Theo một báo cáo gần đây tiết lộ, tín chỉ carbon (từ các dự án bảo tồn rừng) do công ước REDD+ thiết lập, sẽ còn rất lâu mới có thể bù đắp được lượng khí CO2 của các công ty lớn trên thế giới thải ra môi trường. 

Tuấn Khang (T/h)