Bất ngờ gặp lại hình ảnh hàng rào dây bình bát leo chằng chịt trên bãi cát biển An Bàng (Hội An, Quảng Nam) khiến lòng bần thần khó tả.

Bần thần bởi nơi cát biển cháy nắng này có thể có hàng dây bình bát leo xanh thế, xanh ngút, phủ dày cả đoạn rào làm duyên cho đoạn ngõ hẹp đi ra biển.

Du khách cũng chỉ biết đó là hàng dây leo nhưng lại không biết đó là rau bình bát.

Bất ngờ gặp hàng rào leo chằng chịt dây bình bát trên bãi cát biển An Bàng tôi thẫn thờ bắt gặp lại hình ảnh hàng rào bình bát trước sân nhà ở quê tôi. Ảnh: LƯU BÌNH

Tôi hỏi anh phục vụ: Anh biết cây gì không?

Anh trả lời: Dạ không, chỉ biết là rất xanh và cho trái chín chim lúc túc chuyền cành ăn suốt.

Đó là dây leo bình bát. Bây giờ đi chợ quê hiếm hoi nhìn thấy rau bình bát. Rau bình bát không bán chợ đường xa, bởi rất hiếm, thi thoảng mới có.

Các bà, các mẹ hái được nhúm lá bình bát đậu hàng rào rồi thêm nào ít rau chùm tơi, ít lá lốt, ít cọng dền đỏ, sam đất, ít lá rau ngót,… vậy là thành mớ rau mang tên “rau tập tàng” đem ra chợ bán.

Người đi chợ sà xuống rổ rau tập tàng trước tiên bởi trong rổ rau có lá… bình bát.

Không ngờ nơi cát biển cháy nắng này có thể có hàng dây leo bình bát xanh ngút mắt. Ảnh: LƯU BÌNH 

Thật vậy, lá bình bát làm nên hồn cốt rau tập tàng, món lá rau sạch hay leo hàng rào, lá hình ngôi sao tù tù các góc, ngọn xanh mướt vươn vòi dây quấn quýt, sum sê.

Hiếm khi có trái mà có trái thì lại càng xinh, quả như trái dưa chuột nhỏ mà tròn mình, đến chín thì cho màu đỏ đẹp như quả nhót.

Quả bình bát như trái dưa chuột nhỏ mà mình tròn. Ảnh: LƯU BÌNH

Lâu lâu đi chợ Hội An, ghé hàng rau, bắt gặp rổ bình bát, mừng như gặp người thân xa lâu.

Vội mua hết rổ rau chỉ để thỏa mãn niềm đam mê ngắm cái ngọn rau xanh mát hay leo trèo bờ rào xưa. 

Rau tập tàng nấu canh tôm đất hay tôm bạc là món sang. Món canh luôn có trên bàn của những bữa cơm nhà hàng.

Menu nhà hàng luôn có món canh rau tập tàng. Nhưng để biết trong món rau tập tàng của nhà hàng có rau bình bát không thì còn phải xem lại.

Quả bình bát khi chín thì cho màu đỏ đẹp như quả nhót.

Nấu canh rau bình bát thật đơn giản, tôm lột vỏ, tước chỉ, lấy má dao dập dập con tôm vẫn còn nguyên trạng, ướp chút nước mắm ngon, hành tím, tiêu. Sau đó khử chút dầu tao tôm xèo xèo trên bếp, cho ít nước vừa dùng.

Người nấu chỉ đợi nước sôi, thả rau bình bát vào nồi, đợi sôi hai lượt nữa thì nêm nếm cho vừa, nhắc nồi xuống.

Múc bát canh vào tô, chọn mấy con tôm thả lên trên bát rau. Màu xanh đậm của lá làm nổi trội màu đỏ của chú tôm lột vỏ nhìn rất bắt mắt.

Đấy là nhìn, còn thưởng thức thì sao, canh có nóng hôi hổi vẫn nghe mát lừ từng muỗng canh đầu tiên trong cái nắng dữ dội mùa hè.

Tô canh bình bát mát từ trong ruột mát ra. Ảnh tư liệu

Tôm bạc ngọt, nước mắm ngon, rau xanh giòn mát đã làm nên tô canh ngọt ngào giải nhiệt mùa hè. 

Canh rau bình bát, đã nghe mát từ cái tên gọi mát đi…