Với những nỗ lực đổi mới, hoàn thiện khung khổ chính sách, trải qua hơn hai thập kỷ hoạt động, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam đã chứng tỏ được sức hút, tính hiệu quả, trở thành một trong những thị trường có tốc độ tăng trưởng cao trên thế giới. Năm 2023, tổng giá trị huy động vốn qua TTCK đạt hơn 418 nghìn tỷ đồng, tăng 33,5% so với năm 2022. Tính đến hết tháng 3/2024, chỉ số VN-Index đạt 1.284 điểm, tăng 13,6% so với cuối năm 2023, vốn hóa của thị trường có phiều đạt 6,8 triệu tỷ đồng, tăng 13,9%, tương đương với 60,2% GDP ước tính của năm 2023.

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), khoảng 70% quyết định phân bổ vốn đầu tư vào các TTCK của các nhà đầu tư quốc tế chịu ảnh hưởng từ việc xếp hạng. Do đó, việc nâng hạng TTCK Việt Nam sẽ góp phần tăng quy mô, nâng cao hiệu quả huy động và sử dụng vốn, thu hút vốn vốn đầu tư, đặc biệt là vốn đầu tư nước ngoài, thúc đẩy phát triển kinh tế.

Ước tính của Ngân hàng Thế giới (WB), nếu TTCK Việt Nam được nâng lên thị trường mới nổi sẽ có khả năng thu hút khoảng 25 tỷ USD vốn đầu tư mới từ các nhà đầu tư quốc tế cho tới năm 2030.

Ngày 29/12/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1726-QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2030, trong đó đề ra mục tiêu quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 100% GDP vào năm 2025 và đạt 120% GDP vào năm 2030. Về mục tiêu cụ thể, phấn đấu đến năm 2025 năng hạng TTCK Việt Nam từ cận biên lên mới nổi theo tiêu chuẩn phân hạng của các tổ chức quốc tế.

Phát biểu khai mạc, TS Nguyễn Như Quỳnh, Viện trưởng Viện Chiến lược và chính sách tài chính cho biết, việc nâng hạng TTCK Việt Nam sẽ là bước ngoặt quan trọng cho giai đoạn phát triển mới của thị trường, góp phần tăng quy mô, nâng cao hiệu quả huy động và sử dụng vốn, thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước. Hiện Việt Nam được 2 tổ chức quốc tế MSCI và FTSE Russell phân loại là thị trường cận biên và được đưa vào chỉ số thị trường cận biên. Nâng hạng TTCK luôn được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quan tâm và chỉ đạo sát sao.

Thủ tướng Chính phủ cũng đã giao Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương phối hợp, xử lý nhanh chóng, sớm có kết quả các vướng mắc thuộc trách nhiệm của ngành để đáp ứng quy định tiêu chí nâng hạng TTCK. Mục tiêu nâng hạng TTCK cũng được đề cập tại các công điện của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường các giải pháp thúc đẩy TTCK phát triển an toàn, minh bạch, hiệu quả, bền vững và tại các nghị quyết điều hành của Chính phủ về phát triển thị trường vốn an toàn, minh bạch, hiệu quả. “Việc nâng hạng TTCK là vấn đề quan trọng, liên quan đến nhiều bộ, ngành. Đồng thời, việc nâng hạng TTCK cũng đặt ra các yêu cầu đối với việc thay đổi các chính sách, quy định pháp luật có liên quan”, TS Nguyễn Như Quỳnh nhấn mạnh.

Chia sẻ thêm, ông Andrea Coppola, chuyên gia kinh tế trưởng của WB tại Việt Nam, cho biết, tham vọng của TTCK Việt Nam là đẩy nhanh lên thị trường mới nổi, gắn liền với việc đạt mục tiêu thu nhập cao vào năm 2045. Muốn vậy, Việt Nam cần đạt mức tăng trưởng trung bình 5,9%/năm. Điều này cũng có nghĩa là nền kinh tế Việt Nam phải phát triển tốt và có tiềm năng tốt hơn trước kia. “Để đạt được mục tiêu này, thì khu vực tài chính có vai trò quan trọng, trong đó đặc biệt nhất là thị trường vốn”, ông Andrea Coppola nói.

Cũng theo ông Andrea Coppola, việc nâng hạng này không chỉ giúp tăng vị thế của TTCK Việt Nam, mà còn đảm bảo tiếp cận vốn đầy đủ cho nhà đầu tư nước ngoài. Tất nhiên, ông Andrea Coppola cho rằng để thu hút được 25 tỷ USD vào năm 2030 theo dự báo, thì cần phải đảm bảo một số điều kiện trong đó bao gồm việc nâng mức sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài, TTCK Việt Nam phải thỏa mãn các tiêu chí mà hai tổ chức đánh giá xếp hạng đưa ra…    

Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung trao đổi, thảo luận về cơ hội, thách thức và điểm nghẽn đối với việc nâng hạng TTCK Việt Nam, từ đó đề xuất các cơ chế chính sách và giải pháp cho thời gian tới. Hội thảo tập trung thảo luận 4 nhóm nội dung phân tích những cơ hội của nâng hạng đối với sự phát triển của TTCK Việt Nam nói riêng, nền kinh tế nói chung; phân tích những điều kiện và tiêu chuẩn để nâng hạng thị trường lên mới nổi; kinh nghiệm của một số nước khi nâng hạng, nhận diện các thách thức và rủi ro đối với Việt Nam; đề xuất các giải pháp thúc đẩy việc nâng hạng TTCK Việt Nam.

Trên cơ sở thảo luận các nội dung trên, Hội thảo gợi mở thêm nhiều vấn đề mới cần quan tâm cho các nhà quản lý, nhà hoạch định chính sách và các nhà nghiên cứu nhằm góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách liên quan đến việc nâng hạng của thị trường chứng khoán Việt Nam!

Bài, ảnh: Thúy Nga