Theo báo cáo thu thập của tổ chức báo chí ProPublica dựa trên hồ sơ của Sở Thuế vụ (IRS), 25 người Mỹ giàu nhất bao gồm Jeff Bezos, Michael Bloomberg và Elon Musk, chỉ đóng 13,6 tỷ USD tiền thuế thu nhập liên bang trong khi tổng giá trị tài sản ròng của họ tăng đến 401 tỷ USD vào giai đoạn 2014 – 2018.

Ví dụ, báo cáo cho biết tỷ phú Warren Buffett chỉ trả 23,7 triệu USD tiền thuế từ năm 2014 đến năm 2018, khi tài sản của ông tăng 24,3 tỷ USD. George Soros, nhà đầu tư kiêm từ thiện không nộp đồng thuế nào trong 3 năm từ 2016 đến 2018.

Hay như tỷ phú Michael Bloomberg nộp 70,7 triệu USD thuế cho thu nhập 1,9 tỷ USD năm 2018. Thậm chí người tỷ phú Jeff Bezos đã không phải đóng thuế thu nhập liên bang trong năm 2007 và 2011. Tỷ phú Elon Musk cũng bị chỉ ra là không nộp đồng thuế thu nhập liên bang nào vào 2018.

Các tỷ phú có phản ứng khác nhau khi hồ sơ thuế của mình bị ProPublica công bố. Ông Buffett cho biết sẽ chuyển 99,5% tài sản cho thuế và từ thiện sau khi qua đời. Người đại diện của George Soros nói ông bị thua lỗ trong đầu tư, Elon Musk thì bình luận bằng một dấu chấm hỏi.

Trong khi đó, phát ngôn viên của tỷ phú Bloomberg tuyên bố sẽ “sử dụng tất cả các biện pháp pháp lý” để xác định cá nhân hoặc tổ chức chính phủ nào đã làm rò rỉ những thông tin này và “đảm bảo rằng họ phải chịu trách nhiệm”.

Bộ Tài chính Mỹ cũng lên tiếng cho biết chính phủ liên bang đang điều tra hồ sơ thuế của các tỷ phú bị rò rỉ như thế nào. “Việc tiết lộ trái phép thông tin bí mật của chính phủ là bất hợp pháp”, Lily Adams, phát ngôn viên Bộ Tài chính nói đã chuyển vụ việc đến các cơ quan liên quan, kể cả FBI, được quyền điều tra độc lập.

Tại phiên điều trần của Ủy ban Tài chính Thượng viện hôm 8/6, Ủy viên Charles Rettig của IRS nói rằng không thể bình luận về vụ việc nhưng cơ quan này đang tiến hành điều tra. “Tôi có thể xác nhận rằng có một cuộc điều tra liên quan đến các cáo buộc rằng nguồn thông tin trong báo cáo đó đến từ Sở Thuế vụ”, ông nói.

Thượng nghị sĩ Ron Wyden của Oregon, Chủ tịch Ủy ban tài chính Thượng viện bày tỏ lo ngại về tính bảo mật của dữ liệu người nộp thuế. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng cần phải xây dựng lại chính sách nộp thuế.

“Những gì dữ liệu này tiết lộ là những người giàu có nhất của đất nước, những người hưởng lợi rất nhiều trong đại dịch, đã nộp lại thuế một cách không sòng phẳng”, ông bình luận.

Vụ rò rỉ hồ sơ thuế các tỷ phú giàu nhất diễn ra trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Joe Biden đang muốn tăng thuế suất tối đa thuế thu nhập cá nhân từ 37% hiện nay là 39,6%.

Một số nhà lập pháp như Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, đảng viên Dân chủ của Massachusetts, thậm chí còn ủng hộ ý tưởng đánh thuế 2% đối với giá trị tài sản ròng của cá nhân có tài sản trên 50 triệu USD – bao gồm giá trị cổ phiếu, nhà cửa, tàu thuyền và bất kỳ thứ gì khác mà một người sở hữu, sau khi trừ đi các khoản nợ.

Bình luận hôm 8/6, Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren nói rằng những tiết lộ của báo cáo là “gây sốc sâu sắc” và càng củng cố thực tế là các nhà lập pháp nên cân nhắc về việc đánh thuế tài sản hơn là thu nhập.

“Việc tăng thuế suất thuế thu nhập cá nhân lên 2% hoặc 10% sẽ không tạo ra sự khác biệt lớn đối với những tỷ phú này”, bà Warren nói, “Tôi muốn thấy chính quyền Biden đẩy mạnh thuế tài sản hơn”.

Biden và các cố vấn thường coi ý tưởng về thuế tài sản là không khả thi nhưng không chính thức bỏ ý tưởng này. Hồi tháng 2, Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen nói rằng thuế tài sản là “vấn đề rất khó thực hiện”. Tuy nhiên, vào tháng 3, bà nói rằng vẫn giữ tư tưởng cởi mở về thuế tài sản.

Phiên An (theo NYT)