Đại diện Vụ Quản lý thuế DN nhỏ vừa và HKD, cá nhân cho biết, để quản lý tốt nhóm đối tượng là các hộ, cá nhân kinh doanh, ngay từ đầu năm 2024, Tổng cục Thuế đã tham mưu cho Bộ Tài chính có công văn gửi Bí thư, Chủ tịch UBND các tỉnh, TP đề nghị quan tâm, chỉ đạo cấp ủy, chính quyền địa phương và các sở, ngành liên quan phối hợp với cơ quan thuế trong công tác chỉ đạo điều hành công tác thu NSNN đối với HKD trên địa bàn. Cùng với đó, Tổng cục Thuế đã ban hành Công văn số 525/TCT-DNNCN gửi cục thuế các tỉnh, TP về tiếp tục triển khai có hiệu quả các văn bản chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, trong đó tập trung triển khai 4 nhóm công việc lớn, đó là quản lý thuế đối với HKD; rà soát, chuẩn hóa thông tin đăng ký thuế; rà soát cơ sở dữ liệu trên Cổng thông tin điện tử từ các sàn giao dịch thương mại điện tử; triển khai hóa đơn điện tử đối với HKD.

Tổng cục Thuế cũng yêu cầu các cục thuế tập trung chống thất thu về số lượng (chống sót hộ) thông qua việc đối chiếu, rà soát chênh lệch về số lượng HKD giữa cơ quan thuế với các nguồn thông tin của cơ quan thống kê, đăng ký kinh doanh và chính quyền địa phương; yêu cầu 19 cục thuế các tỉnh, TP xây dựng triển khai 4 chuyên để quản lý thuế là: Nâng cao hiệu quả quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh (mục tiêu kiểm soát doanh thu, mức thuế khoán, kiểm soát sử dụng hóa đơn điện tử); Xây dựng và triển khai chuyên đề nâng cao hiệu quả quản lý thuế, chống thất thu NSNN đối với hoạt động cho thuê nhà; Nghiên cứu giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thuế, chống thất thu thuế đối với dịch vụ ăn uống, hoạt động kinh tế đêm; Xây dựng và triển khai chuyên đề nâng cao hiệu quả quản lý thuế, chống thất thu NSNN đối với hoạt động kinh doanh sản phẩm chăn nuôi (thông qua các thương lái, môi giới, đại lý,…).

Thông qua các giải pháp tăng cường rà soát, ngành Thuế đã đưa vào quản lý gần 3.472.000 HKD, cá nhân kinh doanh với tổng số thuế là gần 12.500 tỷ đồng. Trong đó, tổng số hộ khoán quản lý là 1.926.556 hộ (hộ khoán nộp thuế là 1.150.202 hộ), số thuế phải nộp là 3.747 tỷ đồng, bằng 110% so với cùng kỳ; số thuế bình quân/hộ khoán nộp thuế là 0,6 triệu đồng. Tổng số hộ kê khai quản lý là 74.296 hộ, số thuế phải nộp là 994,6 tỷ đồng, bằng 107% cùng kỳ; số thuế bình quân/hộ kê khai là 2,68 triệu đồng. Số HKD đưa thêm vào quản lý sau rà soát tại địa bàn là 29.026 hộ, với tổng số thuế năm lập bộ dự kiến của HKD đưa thêm vào quản lý sau rà soát khoảng 113 tỷ đồng.

Cùng với việc đẩy mạnh rà soát, từ tháng 7/2023, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo triển khai chức năng Bản đồ số HKD trên toàn quốc, nhằm mục đích tiếp tục tiến trình đẩy mạnh chuyển đổi số, hiện đại hóa trong công tác quản lý thuế đối với HKD, cá nhân kinh doanh. Đến nay, toàn bộ HKD nộp thuế khoán đã được công khai trên Bản đồ số HKD; qua đó đưa thêm 31.838 HKD vào quản lý với số thuế tăng thêm là 12,7 tỷ đồng. Hệ thống Bản đồ số HKD đã tiếp nhận 285 ý kiến phản hồi, trong đó các cục thuế báo cáo đã thực hiện xử lý 284 ý kiến.

Mặc dù đã đạt được những kết quả bước đầu rất đáng khích lệ, tuy nhiên công tác quản lý đã bộc lộ một số bất cập. Cụ thể là, đối với hộ khoán việc ấn định doanh thu khoán còn nhiều vướng mắc, do người nộp thuế chưa có ý thức tuân thủ kê khai doanh thu sát thực tế; nhiều trường hợp kinh doanh nhỏ nhưng doanh thu thực tế rất cao, nên nhiều trường hợp việc ấn định doanh thu khoán chưa sát thực. Bên cạnh đó, theo quy định, thì hộ khoán không bắt buộc phải sử dụng hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ nên có trường hợp HKD lợi dụng không xuất hóa đơn khi bán hàng hóa, không kê khai điều chỉnh doanh thu khoán. Khi cơ quan chức năng phát hiện doanh thu thực tế cao hơn doanh thu khoán chuyển cơ quan thuế, thì cơ quan thuế lại chưa đủ cơ sở pháp lý xử phạt hành vi trốn thuế. Mặt khác, hiện nay việc quản lý rủi ro đối với HKD, cá nhân kinh doanh thực hiện theo Thông tư số 31/2021/TT-BTC ngày 17/5/2021. Tuy nhiên, việc áp dụng rủi ro đối với HKD, cá nhân kinh doanh chưa có trên ứng dụng tập trung toàn ngành; nhiều quy định tại Thông tư số 31/2021/TT-BTC cần có hướng dẫn chi tiết hơn để thực hiện việc áp dụng rủi ro với HKD, cá nhân kinh doanh thống nhất trên toàn quốc.

Về công khai thông tin hộ khoán trên Bản đồ số HKD, một số cá nhân còn e ngại đăng ký sử dụng eTax Mobile do sợ bị đánh cắp thông tin; một bộ phận khác trình độ nhận thức hạn chế, lớn tuổi ít sử dụng công nghệ, nên số lượng HKD đăng ký sử dụng để khai thác chức năng Bản đồ số HKD còn ít. Có những trường hợp cùng một tọa độ vị trí có nhiều HKD (như tại Trung tâm thương mại, chợ đêm) nên việc xác định đối tượng còn bất cập; việc thay đổi về chính sách địa phương (sát nhập phường, tổ dân phố) làm thay đổi địa chỉ nên việc cập nhật thông tin của HKD cũng gặp nhiều khó khăn.

Để khắc phục những bất cập này, thời gian tới, Tổng cục Thuế sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền chính sách thuế, trong đó tập trung hướng dẫn một số nội dung mà ngành Thuế đã triển khai hiện đại hóa, như: hỗ trợ điện tử hóa trong toàn bộ quy trình (đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế); hỗ trợ tra cứu thông tin nghĩa vụ thuế và nộp thuế điện tử trên eTax Mobile; triển khai chức năng Bản đồ số HKD để công khai thông tin của hộ khoán và hỗ trợ việc phản hồi thông tin đến cơ quan thuế; áp dụng hóa đơn điện tử đối với toàn bộ nền kinh tế bao gồm cả HKD… Thường xuyên rà soát, đối chiếu số HKD cơ quan thuế quản lý với các nguồn thông tin của các cơ quan nhà nước có liên quan để tránh sót hộ và nắm bắt sát đúng tình hình biến động của các hộ ngừng, nghỉ, hộ mới kinh doanh để quản lý thuế đúng quy định.

Tổng cục Thuế cũng yêu cầu các cục thuế chỉ đạo, tổ chức triển khai kiểm tra công tác quản lý thuế đối với HKD tại chi cục thuế theo kế hoạch và chuyên đề. Tổ chức rà soát, khảo sát về doanh thu, mức thuế khoán thường xuyên, đối chiếu cơ sở dữ liệu riêng, cơ sở dữ liệu hóa đơn đầu vào của hộ khoán và tình hình kinh doanh thực tế tại địa bàn để điều chỉnh doanh thu, mức thuế khoán sát thực tế phát sinh. Thực hiện kiểm tra định kỳ, theo kế hoạch tại trụ sở cơ quan thuế trên cơ sở dữ liệu HKD, cá nhân kinh doanh và tổ chức liên quan. Đối với trường hợp rủi ro cao, có dấu hiệu vi phạm, thì thực hiện kiểm tra tại trụ sở của người nộp thuế để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật thuế và quản lý thuế.

Về phía Tổng cục Thuế, cũng sẽ rà soát chính sách pháp luật về thuế và quản lý thuế đối với HKD, cá nhân kinh doanh để đề xuất sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với tình hình mới; xây dựng văn bản hướng dẫn việc áp dụng quản lý rủi ro trong quản lý thuế và hóa đơn đối với HKD, cá nhân kinh doanh. Tiếp tục xây dựng các công cụ hỗ trợ quản lý thuế với HKD như công cụ hỗ trợ nhập các mẫu khảo sát doanh thu, báo cáo quản lý thuế đối với HKD, nâng cấp eTax Mobile, đưa Bản đồ số HKD lên trang web để thuận tiện cho HKD trong việc tra cứu thông tin về nghĩavụ thuế, nộp thuế điện tử và phản hồi đến cơ quan thuế./.

                                                                                                       Trung Kiên