CPI tháng 1/2025 tăng gần 1% do nhu cầu tiêu dùng dịp Tết tăng cao
Báo cáo của Tổng cục Thống kê vừa công bố ngày 6/2/2025 cho thấy, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 01/2025 tăng 0,98% so với tháng trước. So với cùng kỳ năm 2024, CPI tháng 1 tăng 3,63%.
Nguyên nhân khiến chỉ số CPI tháng 1 tăng là do một số địa phương thực hiện điều chỉnh giá dịch vụ y tế theo Thông tư số 21/2024/TT-BYT, giá dịch vụ giao thông, thực phẩm tăng do nhu cầu đi lại và mua sắm của người dân tăng trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ
Trong mức tăng 0,98% của CPI tháng 01/2025 so với tháng trước có 9 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng, 2 nhóm hàng có chỉ số giá giảm.
9 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng, nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng cao nhất với tăng 9,47% so với tháng trước làm CPI chung tăng 0,51 điểm phần trăm.
Trong đó, chỉ số giá nhóm dịch vụ y tế tăng 12,57% do một số địa phương triển khai áp dụng giá dịch vụ y tế mới theo Thông tư số 21/2024/TT-BYT ngày 17/10/2024 của Bộ Y tế quy định phương pháp định giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh.
Bên cạnh đó, thời tiết chuyển sang mùa đông, nhiệt độ chênh lệch nhiều giữa ban ngày và ban đêm nên bệnh cảm cúm, đường hô hấp gia tăng, nhu cầu tiêu dùng các loại thuốc về giảm đau, hạ sốt, đường hô hấp, vitamin và khoáng chất của người dân tăng. Cụ thể, giá nhóm thuốc vitamin và khoáng chất tăng 0,34%; thuốc đường tiêu hóa tăng 0,16%; thuốc tác dụng trên đường hô hấp tăng 0,12%.
Tiếp đến là nhóm giao thông tăng 0,95%, làm CPI chung tăng 0,09 điểm phần trăm. Trong đó, nhu cầu đi lại của người dân tăng vào dịp cuối năm làm cho giá vận tải hành khách bằng đường hàng không tăng 11,08%; vận tải hành khách đường bộ và vận tải hành khách bằng đường thủy cùng tăng 1,73%; vận tải hành khách bằng đường sắt tăng 1,71%; vận tải hành khách bằng xe buýt tăng 0,24%. Chỉ số giá xăng tăng 2,02%, chỉ số giá dầu diezen tăng 4,99% do ảnh hưởng của các đợt điều chỉnh giá xăng, dầu trong nước. Giá phụ tùng ô tô tăng 0,66%; lốp, săm xe máy tăng 0,28%; phụ tùng khác của xe máy tăng 0,4%…
Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,74%, tác động làm CPI chung tăng 0,25 điểm phần trăm. Trong đó, lương thực tăng 0,3% ; thực phẩm tăng 0,97% tác động làm CPI chung tăng 0,21 điểm phần trăm; ăn uống ngoài gia đình tăng 0,33% .
Ngoài ra, nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 0,69% do nhu cầu tiêu dùng và sử dụng làm quà biếu tặng tăng vào dịp Tết Nguyên đán khiến giá rượu bia tăng 0,8%; thuốc hút tăng 0,7%; đồ uống không cồn tăng 0,36%.
Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,51%, chủ yếu tăng giá ở một số mặt hàng: Dịch vụ cắt tóc, gội đầu tăng 1,91%; nhóm đồ trang sức tăng 0,95%; dịch vụ về cưới hỏi tăng 0,56%; vật dụng thờ cúng tăng 0,42%; đồng hồ đeo tay tăng 0,3%; dịch vụ chăm sóc cá nhân tăng 0,11%…
Cận Tết nên nhóm văn hóa, giải trí và du lịch cũng tăng 0,27%, tập trung chủ yếu ở những mặt hàng: Giá nhóm hoa, cây cảnh, vật cảnh tăng 1,59% do nhu cầu tăng trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025; du lịch trọn gói tăng 0,64% (du lịch trong nước tăng 0,52%; du lịch ngoài nước tăng 0,99%) do nhu cầu đi du lịch của người dân và chi phí dịch vụ tăng; khách sạn, nhà khách tăng 0,43%; sách, báo, tạp chí các loại tăng 0,12%.
Cũng theo số liệu của Tổng cục Thống kê, lạm phát cơ bản tháng 01/2025 tăng 0,42% so với tháng trước, tăng 3,07% so với cùng kỳ năm trước.
 |
| Nguồn: TTXVN |
Tổng cục Thống kê nhận định, lạm phát cơ bản tăng 3,07% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức CPI bình quân chung (tăng 3,63%) chủ yếu do giá lương thực, thực phẩm, điện sinh hoạt và dịch vụ y tế là yếu tố tác động làm tăng CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính toán lạm phát cơ bản.
Bộ Tài chính xây dựng 3 kịch bản lạm phát bình quân năm 2025 tăng trong khoảng 3,83% – 4,5%
Tại Cuộc họp của Ban Chỉ đạo, đánh giá kết quả công tác quản lý, điều hành năm 2024 và định hướng năm 2025 do Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc, Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá chủ trì vào chiều 6/2, Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho biết, bước sang năm 2025, CPI tháng 1/2025 tăng 0,98% so với tháng 12/2024 chủ yếu do tác động của việc điều chỉnh giá dịch vụ y tế tại các địa phương, giá thực phẩm, dịch vụ giao thông tăng khi nhu cầu người dân mua sắm, đi lại tăng trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025. So với cùng kỳ năm trước, CPI tháng 1/2025 tăng 3,63%.
Trên cơ sở mục tiêu kiểm soát do Chính phủ và Quốc hội đề ra; tổng hợp thông tin và cập nhật dự báo xu hướng giá các mặt hàng quan trọng thiết yếu kết hợp với kịch bản điều chỉnh giá dịch vụ y tế, dịch vụ giáo dục, giá điện tác động đến mặt bằng giá năm 2025, Bộ Tài chính xây dựng 3 kịch bản lạm phát bình quân năm 2025 tăng trong khoảng 3,83 – 4,5%.
Tổng cục Thống kê dự báo CPI bình quân trong khoảng 3,8%-4,5%. Ngân hàng nhà nước Việt Nam dự báo lạm phát bình quân năm 2024 tăng trong khoảng 4±0,4% và có tính đến xác suất lạm phát vượt mục tiêu 4,5% có thể xảy ra trong trường hợp Chính phủ phấn đấu tăng trưởng kinh tế năm 2025 ở mức cao trên 8%.
Trong khi đó, tại hội thảo “Diễn biến thị trường, giá cả ở Việt Nam năm 2024 và dự báo năm 2025” do Viện Kinh tế -Tài chính (Học viện Tài chính) và Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) tổ chức vào ngày 09/01/2025, hầu hết các chuyên gia đều nhận định lạm phát năm 2025 được kiểm soát ở mức hợp lý (dao động từ 3,5%-4,5%). Theo TS. Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế – Tài chính, có thể xem xét 3 kịch bản như sau cho năm 2025. Cụ thể, trong kịch bản cơ sở, tỷ giá USD/VND ổn định và lãi suất chỉ tăng nhẹ do nhu cầu tín dụng tăng, CPI được dự báo sẽ tăng trung bình 0,23%/tháng và lạm phát trung bình cả năm 2025 sẽ ở mức khoảng 3,0%.
Trong kịch bản cao, áp lực tỷ giá lớn do USD tăng giá mạnh trên thị trường thế giới, còn Ngân hàng Nhà nước tăng mạnh lãi suất để ổn định tỷ giá và kiểm soát lạm phát, CPI có thể sẽ tăng 0,28%/tháng và lạm phát trung bình sẽ ở mức khoảng 3,3%.
Trong kịch bản thấp, kinh tế thế giới và Việt Nam tăng trưởng yếu, giá dầu giảm đáng kể, đồng thời giá USD và lãi suất ổn định hoặc giảm nhẹ, CPI có thể chỉ tăng 0,18%/tháng và lạm phát trung bình sẽ ở mức khoảng 2,7%.
Trong khi đó, TS. Lê Quốc Phương, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm thông tin công nghiệp và thương mại (Bộ Công Thương) dự báo, dựa trên các yếu tố thuận lợi bất lợi trên thế giới/trong nước tác động lên lạm phát, dự báo CPI bình quân năm 2025 sẽ từ 4,2%-4,5% (nếu không xảy ra các yếu tố đột biến).
“Tuy nhiên, do mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 vừa được nâng từ 6,5%-7,5% lên 8%-10% được dự báo sẽ tạo sức ép lên lạm phát; Giá dịch vụ y tế, giáo dục tăng theo lộ trình, giá năng lượng (xăng dầu, điện, than) có thể tiếp tục tăng”, TS. Lê Quốc Phương cho hay.
Còn theo chuyên gia kinh tế, PGS, TS. Ngô Trí Long, dự báo lạm phát của Việt Nam trong năm 2025 sẽ được kiểm soát ở mức hợp lý (dao động từ 3,5-4,5%). Điều này phản ánh nỗ lực của Chính phủ và các cơ quan liên quan trong việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát giá cả. Trong đó, việc theo dõi sát sao và điều chỉnh chính sách kịp thời là cần thiết để đảm bảo mục tiêu kiểm soát lạm phát trong năm 2025.
Chủ động và linh hoạt trong quản lý, điều hành giá cả năm 2025
Kiến nghị biện pháp điều hành giá, theo Bộ Tài chính, từ nay cho đến hết năm 2025, công tác quản lý điều hành giá cần tiếp tục bám sát mục tiêu kiểm soát lạm phát do Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đề ra trong điều kiện các nguồn lực được đẩy mạnh để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở mức cao nhất, đồng thời tiếp tục hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh và đời sống của người dân, tiếp tục thực hiện lộ trình giá thị trường các dịch vụ công và hàng hóa do nhà nước quản lý với mức độ và liều lượng phù hợp theo diễn biến chỉ số giá tiêu dùng.
Để kiểm soát lạm phát năm 2025 theo mục tiêu Quốc hội và Chính phủ đề ra, trong thời gian còn lại của năm 2025, các bộ, ngành, địa phương cần chủ động đẩy mạnh triển khai thực hiện các giải pháp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ – Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá.
“Theo đó, chuẩn bị tốt phương án điều hành giá các mặt hàng nhà nước định giá, các dịch vụ công theo lộ trình thị trường, đánh giá kỹ tác động để thực hiện điều chỉnh theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét quyết định mức độ, thời điểm điều chỉnh phù hợp với diễn biến, mặt bằng giá thị trường, bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát”, Bộ Tài chính kiến nghị.
Cùng với đó, chủ động và linh hoạt trong quản lý, điều hành giá cả năm 2025 như chủ động theo dõi sát diễn biến giá các hàng hóa chiến lược trên thị trường thế giới, diễn biến kinh tế và lạm phát thế giới tác động đến Việt Nam để chủ động thực hiện theo thẩm quyền hoặc đề xuất, tham mưu cấp có thẩm quyền các biện pháp, giải pháp, kịch bản ứng phó phù hợp, linh hoạt, kịp thời, bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát năm 2025 theo mục tiêu đề ra… Các bộ, ngành tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước về giá đối với các mặt hàng theo lĩnh vực quản lý để có biện pháp điều hành phù hợp.
Trong khi đó, theo TS. Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, để kiểm soát lạm phát năm 2025, Chính phủ cần kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính, rà soát bãi bỏ các quy định không hợp lý nhằm cắt giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thông thoáng thúc đẩy tổng cung, giảm áp lực lạm phát.
Bên cạnh đó, cộng đồng doanh nghiệp cần chủ động chuẩn bị đầy đủ các điều kiện đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, bảo đảm nguồn cung và lưu thông hàng hóa. Dự báo các loại nguyên, nhiên vật liệu có thể thiếu hụt trong ngắn hạn để có giải pháp bổ sung kịp thời, cắt giảm chi phí sản xuất. Đối với các loại nguyên vật liệu thiếu hụt dài hạn cần chủ động tìm kiếm nguồn hàng và đối tác cung ứng thay thế. Đa dạng và đảm bảo nguồn cung từng nhóm nguyên vật liệu của mỗi ngành không phụ thuộc vào một thị trường, một khu vực.
Còn theo PGS, TS. Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế, để kiểm soát lạm phát năm 2025, cần giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát. Điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm. Điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt.
“Kiểm soát chi tiêu công và thâm hụt ngân sách giúp giảm áp lực vay nợ, từ đó ổn định CPI. Quản lý giá cả các mặt hàng thiết yếu. Đẩy mạnh sản xuất và chuỗi cung ứng nội địa. Kiểm soát nhập khẩu và thúc đẩy xuất khẩu”, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long khuyến nghị./.
