Giang và Thanh cùng Châu Thị Mỹ Linh, Giám đốc Công ty cổ phần Yên Phước và 9 người khác vừa bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) khởi tố để điều tra tội Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên theo điều 227 Bộ luật Hình sự. Vụ án xảy ra tại Công ty Cổ phần Yên Phước, Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương và các đơn vị có liên quan.

Giang và Thanh là hai anh em song sinh đã cùng một số người đầu tư số tiền lớn để xây dựng vườn lan Var Đất Mỏ (lan đột biến) ở Quảng Ninh. Vừa qua, hai người này nổi tiếng với vụ giao dịch lan đột biến trị giá 250 tỷ đồng.

Theo C03, năm 2014, Công ty Yên Phước do bà Linh làm giám đốc được cấp phép khai thác than tại Mỏ than Minh Tiến ở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Trữ lượng được cấp phép khai thác là 8.500 tấn một năm, thời hạn đến năm 2031 với hơn 136.000 tấn.

Sau khi giải phóng xong mặt bằng, từ năm 2018 Công ty Yên Phước bắt đầu khai thác than bằng hình thức lộ thiên. Một năm sau, bà Linh móc nối để hai anh em Giang, Thanh (là người điều hành Công ty Đông Bắc Hải Dương) đứng ra làm đơn vị khai thác than mỏ này.

Theo đó, Công ty Yên Phước đồng ý cho Đông Bắc Hải Dương khai thác, chế biến than tại mỏ với giá một tấn than thành phẩm 450.000 đồng, khối lượng khai thác khoảng 400.000 tấn một năm. Hàng năm, Giang và Thanh sẽ phải nộp lại phần trăm theo tỷ lệ khai thác than thực tế cho bà Linh.

Từ khi được cấp phép, mỏ này đã khai thác hơn 2,5 triệu tấn than nguyên khai, than cám nghiền từ bã sàng và than xít. Tuy nhiên theo báo cáo của chủ mỏ và đơn vị khai thác thì mỗi năm chỉ khai thác 8.500 tấn than theo đúng như giấy phép. Nghĩa là số lượng than khai thác vượt mức cho phép gần 120 lần. Tại mỏ hiện còn hơn 1,5 triệu tấn than chưa tiêu thụ, nhà chức trách cáo buộc.

Việc khai thác diễn ra công khai trong thời gian dài song không bị phát hiện. Để che giấu sai phạm, Công ty Yên Phước và Đông Bắc Hải Dương đã lập khống hồ sơ nghiệm thu, báo cáo số lượng khai thác với nhà chức trách Thái Nguyên bằng đúng với cấp phép.

Than được nhóm này chuyển về các bãi ở Hải Dương, Quảng Ninh để tiêu thụ đi khắp cả nước.

C03 xác định, với hành vi khai thác than lậu, trốn thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế tài nguyên môi trường, phí bảo vệ môi trường, nhóm này đã thu lợi bất chính hơn 100 tỷ đồng. Hành vi khai thác vượt trữ lượng tối đa của giấy phép khai thác khoáng sản của các bị can còn gây thiệt hại cho Nhà nước về thuế hàng chục tỷ đồng.

Từ ba tháng trước, C03 đã xác lập chuyên án, cử hàng trăm trinh sát “ăn nằm” ở các mỏ than. Ngày 19/8, hơn 135 cán bộ cảnh sát kinh tế, cơ động và quản lý thị trường khám xét các cơ sở kinh doanh than lậu tại Thái Nguyên và Hải Dương.

Ngoài 12 bị can, C03 đang làm rõ trách nhiệm của nhiều người khác liên quan, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước tại Thái Nguyên và Hải Dương khi để khoáng sản bị khai thác và tiêu thụ “chui” trong thời gian dài mà không bị xử lý.

• Đường dây khai thác hàng triệu tấn than lậu bị phát hiện

Phạm Dự