Việt Nam là một trong những quốc gia hàng đầu thế giới về cung ứng các sản phẩm gia vị. Gia vị của Việt Nam hiện đã được xuất khẩu đi hơn 125 quốc gia, chiếm lĩnh nhiều thị trường quan trọng. Đây là ngành có tỷ lệ 95% hàng hóa xuất khẩu nên các doanh nghiệp cần tập trung đầu tư chế biến sâu và xúc tiến thương mại để nâng cao giá trị gia tăng. Các thị trường xuất khẩu chính của gia vị Việt Nam bao gồm Mỹ, Liên minh châu Âu (EU), Ấn Độ và Trung Quốc.

Ảnh minh họa – Nguồn: Tạp chí Tài chính

Yên Bái là tỉnh có diện tích trồng và sản lượng quế lớn nhất miền Bắc Việt Nam, với diện tích hơn 86.000 ha, trong đó có hơn 14.000 ha được cấp chứng chỉ quế hữu cơ đạt tiêu chuẩn quốc tế. Hiện tỉnh có 16 nhà máy chiết xuất tinh dầu quế, tổng công suất 1.000 tấn sản phẩm tinh dầu/năm. Ngoài ra, hơn 400 cơ sở chế biến tinh dầu quế quy mô nhỏ hộ gia đình, chủ yếu hoạt động theo phương pháp thủ công, sản lượng chế biến tinh dầu mỗi năm bình quân 300-800 kg/cơ sở. Các sản phẩm từ quế của tỉnh đã xuất khẩu tới hơn 30 thị trường như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ai Cập, Mỹ, Nga, Anh … Đối với mặt hàng hồ tiêu, theo Sở Công thương tỉnh Bình Phước, năm 2023, kim ngạch xuất khẩu hạt tiêu toàn tỉnh cũng bị sụt giảm nghiêm trọng. Nhìn chung, hoạt động sản xuất, chế biến các loại gia vị tại nhiều địa phương trong cả nước vẫn chưa được đầu tư lớn, năng suất và chất lượng chưa cao, chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu.

Để khai thác hết tiềm năng xuất khẩu của các mặt hàng gia vị Việt Nam, cần đẩy mạnh phát triển các vùng trồng chất lượng cao, hữu cơ; đồng thời tập trung vào chế biến sâu để gia tăng giá trị. Theo đó:

• Các doanh nghiệp chế biến gia vị cần tích cực mở rộng hướng sang đầu tư chế biến. Trước đây, hạt tiêu sau khi thu hoạch chủ yếu là làm sạch, sấy khô và xuất bán thì vài năm gần đây đã có chế biến sâu với các sản phẩm đa dạng như: Bột tiêu tứ sắc sấy thăng hoa, bột tiêu xanh sấy thăng hoa, bột tiêu đen, hạt tiêu đỏ sấy thăng hoa, tiêu đen ASTA, tiêu sọ mộc tiệt trùng, tiêu sọ trắng tiệt trùng… để phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu.
• Bên cạnh việc tăng sản phẩm chế biến, thì xúc tiến thương mại cũng đóng vai trò quan trọng để đưa gia vị Việt Nam đến với người tiêu dùng thế giới. Theo Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam, Hiệp hội đang nỗ lực triển khai xây dựng chiến lược phát triển thị trường bền vững và tuyên truyền, quảng bá ngành hàng hồ tiêu và gia vị Việt Nam; ưu tiên phê duyệt các chương trình tham gia hội chợ quốc tế lớn tại các thị trường trọng điểm. Trên cơ sở đó, hiệp hội chủ động xây dựng kế hoạch, đăng ký gian hàng sớm với ban tổ chức để có vị trí đẹp, giá tốt; đồng thời các doanh nghiệp thành viên cũng có thời gian chuẩn bị nhân sự, sản phẩm tốt nhất để tham gia trưng bày, mở rộng cơ hội giao thương.

Khánh Huyền (VITIC) tổng hợp