Khác hẳn với không khí sôi động, ồn ào trước đây, vài tháng nay, xã Ngọc Lũ rất vắng người qua lại.

Anh Trần Mậu Thịnh ở thôn Đội 1 – chủ trang trại chăn nuôi heo lớn nhất xã – cho biết, trước đây trang trại của gia đình anh lúc nào cũng có ít nhất 2.000 con heo trọng lượng hơn trăm kg/con. Có thời điểm giá heo cao, trang trại nuôi đến hơn 5.000 con với hàng chục lao động thường xuyên và đỉnh điểm thu lãi vài tỷ đồng/năm.

Anh Thịnh thường mua heo nặng khoảng 100kg/con về nuôi 20 – 30 ngày, sau khi heo tăng khoảng 25 – 30kg sẽ xuất bán. “Nếu heo hơi có giá 60.000 đồng/kg, mỗi con heo nuôi một tháng trừ hết các khoản chi phí sẽ giúp người nuôi thu lãi từ 800.000 – 1.000.000 đồng”, anh Thịnh nói.

Tuy nhiên, từ đầu năm 2023 đến nay, giá heo hơi liên tục xuống thấp. Giá bán tại chuồng loại 1 là 47.000 đồng/kg, heo loại 2 trở xuống giá 45.000 đồng/kg. 

“Không tính tiền giống, nuôi mỗi con heo trọng lượng từ 100 kg đến khi đạt 140kg sẽ “ngốn” chi phí chăn nuôi khoảng 1.700.000 đồng, gồm cả nhân công chăn nuôi, điện nước, thức ăn gia súc. Đó là chưa tính chi phí khấu hao trang trại. Nếu bán với giá 47.000 đồng/kg như hiện nay, mỗi con heo sau khi bán may mắn sẽ hòa vốn. Không may heo ốm hoặc chết vài con thì người nuôi lỗ nặng. Hiện để giữ chân người lao động và duy trì trang trại, tôi chỉ nuôi hơn 500 con, giảm 90% tổng đàn so trước đây”, anh Thịnh nói.

Anh Du Văn Tân, một chủ trang trại khác ở xã Ngọc Lũ cũng đang cầm cự nuôi hơn 50 con heo cho biết, người dân ở xã vài tháng nay chịu nghịch cảnh: càng nuôi càng lỗ, nuôi ít lỗ ít, không chăn nuôi thì không thua lỗ. Nguyên nhân là giá thức ăn chăn nuôi tăng cao nhiều tháng nay và vẫn chưa có dấu hiệu giảm nhiệt, trong khi giá heo hơi giao dịch tại chuồng ở mức từ 45.000 – 47.000 đồng/kg, thấp kỷ lục kể từ năm 2019 đến nay.

“Gia đình tôi còn nuôi vài chục con heo để duy trì các mối cung cấp nguồn heo giống, nguồn cung cấp thức ăn chăn nuôi và cũng là tạo việc làm cho chính bản thân. Chúng tôi mong cơ quan chức năng sớm có giải pháp để kích cầu tiêu dùng, tăng giá giúp người chăn nuôi bớt thua lỗ”, anh Tân nói.

‘Treo chuồng’ để tránh lỗ

Anh Phạm Văn Hùng và Phạm Công Thịnh, ở thôn Đội 1, xã Ngọc Lũ – hai trong số hàng trăm chủ trang trại, hộ chăn nuôi đã phải bỏ chuồng, không tái đàn từ đầu năm 2023 đến nay – than thở: Thời điểm này, càng nuôi heo càng thua lỗ.

Trước đây, trang trại của các anh Thịnh lúc nào cũng có từ 200 con heo trở lên, nhưng vài tháng nay, gia đình đã bỏ trống chuồng trại, chuyển sang nghề làm đậu phụ và quay lại trồng lúa để có thu nhập, không phải gánh nợ bởi giấc mộng làm giàu vì chăn nuôi.

Dẫn phóng viên VTC News đến trang trại chăn nuôi đã đầu tư hàng tỷ đồng với hệ thống phễu dẫn cám cho heo ăn điều khiển tự động, cân điện tử để mua heo giống và xuất bán heo thịt, anh Thịnh cho biết, đó là khoản đầu tư không hề nhỏ. Hiện trang trại bỏ không, phễu cho thức ăn, xô, chậu và cả cân điện tử bị xếp xó ngay tại trại chăn nuôi. Hệ thống điện cũng được ngắt để đảm bảo an toàn phòng chống cháy nổ, các chuồng trại thì mạng nhện bám chằng chịt.

“Ở thôn Đội 1 không chỉ gia đình tôi và gia đình anh Hùng bỏ không chuồng trại mà trong số hơn 400 hộ gia đình chăn nuôi trước đây, giờ còn lại chưa đến 100 hộ tiếp tục chăn nuôi. Số hộ này cũng chỉ duy trì từ vài con đến vài chục con, giảm hơn 70% số đàn heo so với trước”, anh Thịnh nói.

Vừa đưa phóng viên đi khảo sát thực tế tại một số trang trại chăn nuôi heo, bà Trần Thị Bốn, cán bộ thú y xã Ngọc Lũ cho biết, “cơn lốc” heo hơi rớt giá thê thảm kéo dài từ cuối năm 2016 đến hết năm 2017 và dịch tả lợn châu Phi diễn ra vào năm 2019 khiến cho hàng trăm hộ dân trong xã rơi vào nợ nần chồng chất, hàng trăm gia đình phải gánh món nợ hàng tỷ đồng và chưa kịp hồi phục. Nay giá heo hơi lại liên tục xuống thấp khiến người dân càng trở nên lo lắng, bỏ hoang chuồng trại.

“Năm 2022, Ngọc Lũ có 5 thôn với hơn 2.300 hộ gia đình thì có đến 1.600 hộ nuôi heo với tổng đàn hơn 65.000 con. Nay cả xã chỉ còn lại 300 trang trại, hộ gia đình chăn nuôi heo với số lượng hơn 17.000 con. Nhiều gia đình đầu tư trang trại hàng trăm triệu, thậm chỉ hàng tỷ đồng giờ bỏ không để đi làm công nhân các khu công nghiệp. Có những gia đình cộng từ số nợ cũ trước đây với nợ mới nên đã phải giao bán nhà, đất”, bà Bốn nói.

Theo quan sát, ở Ngọc Lũ những ngày này, không chỉ chuồng trại bỏ không mà nhiều cửa hàng kinh doanh thức ăn gia súc cũng đóng cửa im ỉm.

Trước đó, trả lời VTC News về nguyên nhân của thực trạng giá heo hơi liên tục giảm, ông Dương Tất Thắng, Cục trưởng Cục chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) cho biết, giá heo hơi xuống thấp không phải do lượng cung thừa mà nguyên nhân chính là do suy thoái kinh tế toàn cầu kéo theo nhu cầu thiêu thụ thịt heo giảm mạnh. Cùng với đó lượng công nhân, người lao động mất việc làm, giảm thu nhập dẫn đến các bếp ăn tập thể cũng bị hạn chế nên lượng tiêu thụ thịt heo giảm đáng kể.

“Ở Việt Nam hiện có khoảng 27- 28 triệu con heo/100 triệu dân thì không thừa so với nhu cầu tiêu thụ. Nhưng thời gian qua sức mua giảm do suy thoái kinh tế, người dân tiết giảm chi tiêu không chỉ ở Việt Nam mà cả trên thế giới nên đã tác động tiêu cực tới việc thiêu thụ thịt heo”, ông Thắng nói.